ئوردووگای كانی میران بەشی ٩
دوای قسەکەی من جەواد بە سەرلەقاندنەوە وتی" ئەونە سەهل و ئاسان نیە... ئەڵین خەلکێکی زۆرتر، هەر وەک ڕێپیوانەکەی سنە لە بانە، سقز، مەهاباد و... هان بەرێوە"
"ئەوان زۆر نین ڵە هەزارکەس کەمترن! تا دوو رۆژتریش ناگەنە ئیرە، تا ئەو وەختە رەنگە کەس لە ئۆردووگایش نەمابیت !". ( کا عەبە بە وتنێ ئەوەی خەڵکی شارەکانی کە ، کە بۆ پشتیوانی ئاکسیۆنی کۆچی مەریوان کەوتۆنەتە ڕێگاو، رەنگە بە کۆچەکەیشا نەگەن، جەوادی ئەونەیتر تووڕە کرد، دەدانی بە خۆیا گرت و هیچی نەوت ، بەلام بە بۆغزەوە تەماشای کا عەبەی ئەکرد) کا عەبە هەستی بە نائارامی و بی ئۆقرەیی جەواد کرد، ئەمجار بە دەنگێکی بەرز و نێوە نەسیحت و نێوە بڕیار روو لە هەردوومان وتی " تو پیۆیست ناکات بڕویت بۆلای کا حسین سوڵتانی و ئیجازەی لی بخوازیت! خۆم لەگەڵیا قسە ئەکەم، ئیتر پیۆیستمان بە دەستەی ئامادەباش و شەرکەڕ نیە ، تۆ لە گەل جەوادا بڕۆ بۆ ئۆردووگاو یارمەتی بە ، باقی دەسەکەی کا حسین ئەنیرم بە دێهاتەکانا بۆ یارمەتی کۆ کردنەوە، جوان گؤێ راگڕن برا گیان ! بی خۆ سەرخۆتان بە قسەی ئەم و ئەو سەرقال مەکەن ! ئەتمینانتان بیت تا یەک دوو سەعاتتر ئەونە یارمەتی ،ئازوقە ئەڕژیتە ئۆردووگا سەربە زیادیش بێت ، دوای ئەوە من خەڵک شارەکەی خۆمان ئەناسم و ئەم خەلکیش لە سنەوە دێن بۆ پشتیوانی لە کۆچ ، بۆ سەیران و میوانی نەهاتوون ، کەمتر لە مەریوانیەکان نین و بەگرە باشتر لەوان وەزعەکە ئەناسن ........ باشترە بڕۆن ".
دوای چەند چرکەیەک ، بە ماتۆرەکی جەوادەوە بەرەو ئۆردووگا دەڕویشتین لە جادەیەکی باریکەوە چاومان بە ریزەی خۆپیشاندانە بە هەیبەتەکەی خەلکی سنە بەرەو مەریوان کەوت. لە دوورەوە خەتێکی پان و بەرینی خەڵکمان دەبێنی، ناوە، ناوە لە بەین سەفە مارپیچەکەداا، ماشین و ئامبۆلانس دەبینرا، کە دیار بوو بۆ ئیمدادو لەپێ کەوتوان تەرخان کرابوون ، لە چەپ و راستی ڕێپیوانەکەدا جەماعەتێکی زۆری چەک بە دەست، ئەویش دیاربوو نیشاندەری ئەوە بوو کە ڕێپیوانەکە لە لایەن هێزی چەکداری خەلکەوە، یاکوو پیشمەرگەوە پاسەوانی ئەکریت ، لە سەرڕێگای ئاوایەکانی بنار جادەکەدا، گۆندنشێنان بە مەتاری چایدانەوە، جامۆڵکەو و مەشکەی پڕ لە دوو بەخێرهاتن و چەپڵەڕێزان خۆپیشاندەرانیان دەکرد و هاوکات لە گەڵ خۆپیشاندەرەکان وتەی بەلندگۆی سەرپیکاپیکیان دوو پات دەکردەوە کە ناوە ناوە بانگی هەڵدەدا " مەریوان ، مەریوان ، سەنگەری ئازادەگان"؛
" بژی برایەتیمان ، خەبات و یەکگرتوویمان " جەواد پای نا بە گازدا و نزیک سەفی لە بن نەهاتووی خۆپیشاندەران بووینەوە، دابەزین و بۆ بینێنی ئەو دیمەنە دەگمەنە خۆمان گەیاندە سەر کۆمەلە بەردیکی زەبەلاح ، لیرەوە ، لەم بەرزایی بنار جادەکەوە، تیروانێنمان بە سەر تێپەربوونی کاروانەکا باشتربوو، لە رووخانەیەک دەچوو، دەگەیشتە نزیک ئێمەوە، پان و بەرین، چاوت بۆ سەرچاوەکەی دەگێڕا ، باریک و باریکتر دەبوو، هەتا لە چاو نوقم ئەبوو، دەتوت لە بن نایەت وهەردێت و دێت، بە خۆم وت "ئاخۆ ئیستە ئاخرەکەی ئەم سەفە لە کۆی بێت و تا چەن سەعاتی دیکە دەگاتە ئیرە "
"قەدەم بە قەدەم هر قەدەم بە مصافت یەک نمایندە ! نمایندە هەوەڵ بە پیش......" ( لە بەرخۆمەوە ورتەم دەهات) جەواد سیخۆرمەیەکی لێ دام، وتی" هەتیم ئەوە چەتە! بۆچە چۆگیتە جێ ئای ئەفرازەوە و فارسی ئەفیڕێنی !؟" بە بەزەیەکی تەریقاویەوە ، لە وەلامی دا وتم " بم بەخشە! ئاخر نازانم بۆ کەوتمە بیر مەدرەسەو چوارم ئابان" '' ئاخ هەتیم خەجاڵەت بکێشە ! ئەمە لە کوی و چوارم ئابان شاهنشاهی کوجا مەرحەبا....''
''راس ئەکەی بەبوورە ، بەلام ئاخر سەیرکە! ئەمانیش ئیژی گرووپ گرووپن، لە بەر هەر گروپێکەوە نەفەریک بە پلاکاردەوە ئەچیت ، تەنیا فەرقی، رەنگە ئەوەبێت وەک یەک هەنگاو هەلناگرن و لیباسەکانیان وەک یەک نیە! "
''لە یەک ئەچن ؟ ( بە تووڕیەوە قیڕانی بە سەرما) ڕێپیوان ئەم خەڵکە لە تەک جەژن شای دیکتاتۆرا ئەکیتە یەکێک!؟ ( سوور هەلگەرا ، چاوی لیم داچەقاند بوو و کەفی ئەچەراند، پەنجەکانی هەر دوو دەستی مەست کردبوو و لوتی بە لوتمەوە نزیک کردبوو، لێ دەترسام و دەم وت ببوورە، دەترسام مشتێک با بە ناو چاوانما و بەو جۆرە بە سەزای قسەی قۆڕ، ورتە گۆچانەکەم بەگەیەنیت، باش بوو بزەیی لاڵانەوەئامیزی بە روخسارما دێ و هیچی نەکرد )
ساتە وەختێک هەردوو بی دەنگ سەیری تێپەرینی ڕێپیوانە لە بن نەهاتوە کەمان دەکرد و هەرکامەمان لە گۆمی خەیال و بیرکردنەوەی خۆیا نوقم بوو، بە جەوادم، کە پشتی لیم بوو، رووی لەولای ڕێیوانەکەوە بوو، وت " کا جەواد نەڕووین ، ئەگەر لیرە هەرئاوا راوەستین ، خەڵکەکە بەرلە ئێمە ئەگەنە ئۆردووگا! " هەناسەی هەڵکیشاو وتی بڕۆ با بڕۆین ! لە کاتی لنگ راکیشان بە سەر ماتوورسکلیتەکەیا چاوم بە ناوچاوانی کەوت و بینیم فرمێسکێ لێ دەباری، دەیسان لە خۆم تەریق بوومەوەو دەستم کیشا بە سەرڕانیاو و وتم " ببوورە مەنزۆرێک خراپم نەبوو، بەزەیەکی کرد و بە قۆڵ کراسەکەی چاوە، تەڕەکانی وشک کردەوە وتی" ئەزانم برا گیان مەنزوری خراوت نەبوو، ( بە بزەی لیوەکانیەوە و رەفیقانە رووی لێ کردم) '' من تۆ خاس ئەناسم و یەکێک لە رەفیقە باشەکانمی وەلی حەز ناکەم وەک فەرەیەک کە خۆم و خۆت ئەیانناسین بێ فکر کردنەوە هەرچێ بە دمتا تیت بێژێت! حەیف نیە تەزاهۆرات دەولەتی لە تەک ئەم مارشە دەهها هەزارخەلکیا بەنیتە لای یەکەوە ! ئەمە ڵە تاریخا سەبت ئەبێت ، تا ئیسە رووی نەداوە لە تاریخی هیچ مەلەتا، شاریک یەکگرتوو لە دژی دەسەلات کۆچ کا و شارەکانتر بە دەیان هەزار کەس ، دەیان کیلومتر پیادە بە مارش بێن بۆ پشتیوانی، نە ئازیز! من و تۆ یەکتر ئەشناسین و وانەزانی لیت نارەحەت بۆگم ، نە ، وەختی تەماشای خەڵکەکەم ئەکرد ، کەنیشک و ژنەکان ، وابزانم، بازیکیان لە ژیانیانا، دوو کیلومتر لە روژیکا نەچووگن بە ڕێگا ، ئیسە بۆ پشتیبانی و هاو خەمی و هاو خەباتی تەواو ڕێگاکەی سنەو مەریوان، یانی لائەقەل سەدوبیس کیلومتر هاتگن ، ئەمە کەم نیە .......... جەوادی هاوریم بیر و هەستی خۆی بەناو بۆ من و لە ئەسلا بۆ خۆی دووپات دەکردەوە و دەیویست ژیان و هەستی دەیان سالەی خەباتی بێوەچان و ئارزووەکانی بۆ ژیانی سەربەست و ئازادی زەحمەتکێشان، دونیای بی چەوسانەوە بەدی کات و ئەمڕۆ بە بێنینی ئەم ریپیوانە جەماوریە لە قۆڵای دەلەوە هەستی بە پڕێشقەی شکۆداری ئامانجەکانی ئەکرد، لە پشتیەوە لە سەر ماتوورسیکلیتەکەیا باوەشم بە ناو قەدیدا کردبوو و ناخۆئاگا دەمگوشی ، لەپڕ وتی "ئەوە چێ ئەکەی ، دەستت شەل کە ! دەنا ناتوانم لێ خوڕم، خۆ ئیشەلا لە ماتوورلیخوڕینەکەم ناترسی!؟'' دەسم شل کرد و وتم نە ناترسم " نەم ویست پێ بڵیم جەواد گیان ! هاوڕێ خۆشەویستم ! دەمەویت لە ئامێزت گرم و ماچت کەم ! دەزانم ئەم خەبات و یەکگرتوویەی خەڵکی سنەو مەریوان و .... بەرهەمی کاری سالەهای جەوانی تۆ و رەفیقەکانتە، دەزانم هەرچێکت هەیەو نیە، تەنانەت هەست و لەشت پێشکەش زەحمەتکێشان و خەبات لە ڕێ دونیای بێ چەوسانەوە و گەلەکەتا کردوە. بەبوورە گەوجێک وەک من بێ بیرکردنەوە هەڵیت و پەڵیت بە دەمیا دێ .
گەیشتینە ئۆردووگا، جەماعەتێک لە گەنجەکان خەریک بوون بەرەو پیری ڕێپیوانەکە دەرۆێشتن ، جەواد بەریانی گرت و وتی ''زۆریان ماوە بەگەنە ئیرە ، لە چێ ئەوە وەرن یارمەتی بەن تاکوو نان و ئاویان بۆ ئامادە کەین''، چەن کەس گەڕانەوە، زۆربەیان گوێان نەدایەو دەیانویست بڕۆن.
جیگرەکەی جەواد لە تەداروکات و بنکەی خۆردوخۆراکی ئۆردووگا بە بینینی جەواد بەرەو پیری هات و رایگەیاند:" کاک جەواد بە ئێزنت ! ئیمە زۆربەی ئارد، برنج و ڕۆن .... کانمان بەناو خەڵکا دابەش کرد، تاکوو بۆ میوانەکان دروستی کەن!" جەواد بە بیستنی بڕیاری باش و بە جێگای ،هاوکارەکەی لە نەبوونی خۆیدا، بە رووالەتیکی رەزا وتی'' کارێکی زۆر باشتان کرد، ئێمەیش بە پەلە گەراینەوە، هەر ئەو کارە کەین ... '' کاکی جێگر کە دیار بوو ئەی ویست بە هەر جۆرێک بووە جەواد لە هەلسوکەوت خۆی رازی کات ، چونکو دیاربوو ئەویش هەروەک من تیروانینیکی ئیحتراماوی بۆ جەواد بوو، بە شەرمەوە وتی: '' کا جەواد راسەکەی چەن ژن ، لە ناو دایکەکانا پیشنیاریان کرد، پێکەوە پڵاو و خۆرشت دروست کەن ، یەکیکیان وتی من کولیرە و نانساجی (بەرساق) دروست ئەکەم ، ئێمەیش پیشنیارەکەیانمان پێ باش بوو ، هەربۆیە ئیسە لە چەن لاوە خەریک ئامادەکارین بۆ سفرەیەکی رازاوە بۆ میوانەکان ، بەلام سەفرەی گەورەمان دەس ناکەویت تاکوو لە ناوەراس ئوردووگا دای خەین و میوانەکان بە دووریەکا نان بخۆن...'' جەواد بە پێکەنینو لە وەلاما وتی '' بەقوربان مێز و سفرەی وا لە هیچکۆی دونیادا دەس ناکەویت .. بۆ وا ئەزانی سەد ، دوو سەد ...کەسن... هەزاران کەس چۆن ئەتوانن هاوکات و لە تەک یەکا لە سەر سفرەیەک، ئەویش بگرە سفرەی چەن کیلومیتریش راخەیت بەش بکا، ...باشتر ئەوسە دایکەکان و هەرکەس هات و داوای هەرچێکی کرد و بۆمان، پێان بدەن ، ئەوان حەتم لە من و تۆ باشتر ئەزانن... لە بەین هەر دوو ، سێ چادورا بە پارچە یا دەڵقە پلاستیکی سفرەهای گەورە دانین و خۆیان میوانداری لە خۆیان ئەکەن خەفەتت نەبێ''.
روداویکی بە دەگمەنی گەورە بوو، ئۆردووگا نشینەکان بە چایی و نانی گەرم و شیرینیەوە بە رەو رووی خۆپێشاندەران و هاوپشتیوانیان دەڕویشتن ، یەکتریان لە ئامێز ئەگرت، یەکتریان ماچ ئەکرد، دەتوت لە بنەمالەیەکن و لەسەفەری دوورو درێژ گەراونەتەوە و تامەزرووی بینینی یەکتر بوون، هەستت دەکرد ئەم خەلکە لە مێژە یەکتر دەناسن، بە یەکتر ورەیان ئەدا و لە یەکتر سپاسیان ئەکرد، لە جەژنیکی گەورەی نیشتمانی دەچوو. ڕێپیوانی چەنها ڕۆژە مۆری خۆی بە سەر روخساری گەشی ؛ بە تایبەت کچە جوانەکانا؛ کیشا بوو؛ ئەگەر جوان سەرنجی دەموچاویانت بەدایەت؛ لە نقشە و خەریتەیەک دەچوو ن، کە لە سەر ورقەیەکی سپی بەفراوی رەسم کرا بوو، دوکتور عوسمان ؛بە گۆشی تەبابتەکەیەوە؛ خەریک بوو ژمارەی لیدانی دڵی پیاویکی بە تەمەنی ؛بەشدار لە ریپیوانەکا؛ دەژمارد، کاتی خۆشی و چلۆنی لەگەلیا نەبوو، لە گەل هۆشنەگ و دوکتور بەهمەن.... بە نەخۆشەکان و تیمارکردنی پێ بلوقاویی ؛بەشدارانی مارشی ریپیوانەکا رادەگەڕان . لەولاترەوە یەکێک لە ژنە ڕێپویوانەکانم بێنی ، لە بەر چادوریکا دانیشتبوو، هەر دوو پێ بە دەسماڵ پێچابوو و ژنی خاوەن چادورو و میواندار ڕانی دەشێلاو و بە قوربان و بەساقەی یەکتر ئەبوون .
دوای چەن کاتژمێریک، نان و چا خواردنەوەو حەسانەوەی خەڵکی سنەی قارەمان و هەمیشە پشتیوانی ئازادی و خەلکی مەریوان ، پێکەوە لە ناوەراست ئۆردووگا کوبونەوە، تا کو پێکەوە گوێ راهێڵی ئاکامی خەباتەکەیان و خۆیندنەوەی قەراردادی سولح و کۆتاییی ئاکسیونی نارازی کۆچ لە لایەن نوێنەرانی خۆیانەوە بن.
کاک فوئاد وەک ڕێبەری جولانەوەکە، بەرپرسی شورای شاری مەریوان و ورئیسی دەستەی وتۆویژی خەلکی مەریوان لە بەرانبەر نوینەرانی داگیرکاران ، شەڕفرۆشانی حکومەتی و خومینی رویشتە پشتی بەلندگوکەو ئاوای وت: " ئەگەر ڕێگام بدەن منیش باسی ئەم رووداوە ئەکەم بزانین ئایا تا ئێستا بە قازانجمان بووە یا بە زەرەرمان ؟ لە برێک دۆستانم بیستوە کە ئەڵین '' بریا هەر لە سەرەتاوە کۆچمان نەکردایە، ئەوە نیە ئاخری هەر قەرارە ئەرتەش بیتە ناو شار'' وای دابنین کابرایەک ماڵێک ئەکاتەوە، لەم بابەتەوە لە وانەیە بڕیکیش قەرزار بێ، یا زەرەر بکا، بەلام لەو لاوە لە کرێ نشینی رزگار ئەبێ و ئەمە بە قازانجیەتی . من ئیستا لە قسەکانمدا روونی ئەکەمەوە کە ئێمە لەم کارە کە دەستمان داوەتی، تا حالی حازر یانی تا گەڕانەوەمان بۆ شار سەرکەوتوو بووین، بۆچی؟ چی مان دەسکەوت بووە؟
کۆتایی بەشی نۆهەم