ئوردووگای كانی میران بەشی ٨
بە ناباوەریەوە سەیری جەوادم دەکرد کە لە وەلامی ژنەجوانە، قسەخۆشەکا دەی وت:" مەبەستم ئەوتە ڵە شارەکان خۆتان بمانایتەوە، دژی پڕوپاگەندەی ژەهراوی خومینی و دارودەستەکەی خەباتتان کردایەت، راستیەکان، بەرخۆدان و شۆرشی بەرابەری خوازانەتان بۆ خەڵکی ساویلکەو هەژاری ئەو شارانەی، لێ دین، بەلاو کردایتەوە، با کەم روولەکانیان بۆ سەرکوت و کوشتوکوشتار رەوانەی کوردستان کەن. بەلام بەداخەوە ، زۆر بەداخەوە، ریکخراوە چەپ و بەناو مارکسیستەکانی ئیرانی لە جێگای ئەوەی پێگەی خۆیان لە ناو جەماوری کرێکارو زەحمەتکیشی شارو ژینگەکەی خۆیانا پتەو کەنەوە، سەودای شوینیکەن کە دەمێکە پێگەو پایەکانی دانراوە، من پێم وایە باشترین یارمەتی ئەویە هەرلەو دانشگای تارانەوە کەدین و کارخانەکانی تارانا تۆرەکەی خۆتان بلاو کەنەوە ، لە گۆم کەسیترا ماسی گرتن باش نیە!" یەکێک ڵە پیاوەکان وتی" ماسی گرتن؟ تۆڕ و پایەگا، تی ناگەم ! ئیسە کێ گەرەکیە ماسی بگریت؟ ببورە پێتان ناخۆشە ریکخراوە چەپەکانی تر لیرە کار کەن؟ "نە ، نە، خەراپ حالی مەبە! من لە هەوڵەوە وتم بەخێربێن ! هاتوو چوو و باسکردن لە سەر چۆونیەتی باشتری کاربەڕێوبردن و ئەزموون لە یەکتروەرگرتن باشەو دەمان باتە پێش ، مەبەستم ئەویە هەرکەس لە جێگای ژیان و کاری خۆیەوە ، تۆ خەڵکی ولات و شارەکەێ خۆت باش دەناسی ، منیش خەڵک و شارەکەێ خۆم!."
"ژنە جوانەکە دایبەناو قسەکان جەواداو وتی" ببوورە بەلام ئەمەی ئێوە دەیڵین قسەێ قۆرە! ئێمە کمونیستین! ئەگەر نەتان زانیوە باشە بزانن ، کمونیستەکان مەرز ناناسن !" بەو وتەی ژنە ، جەواد توڕە بوو " بەڵی خانم ! لە ناو کتیبە مارکسیەکانا نوسراوە کمونیستەکان مەرزیان بۆ نیە، دەزانم ! بیشک جەنابیشتان زۆر لەو کتیبانەتان خوێندەوەتەوەو، قسە لەسەر کار لە بەین کرێکارو زەحەتکیشایە! نە کاری روشنبیری ، من پێم وایە نە پێم دەکرێ و نە دەتوانم لە ئیسفەهانا کارکەم ، جوون کولتوور و داب و داخوازەکانی هەژارانی ئەوشارە ناناسم ، بەوپێەیش دەزانم جەنابتان لیرە ، لە کوردستان ناتوانن و بۆتان هاسان نیە، زبان خەڵک نازانن، کولتوورو داخوازیەکان و ...ناناسن ، کار خۆ تەنیا پروپاگەندە بۆ بەرابەری و سوسیالیزم نیە! هەزاران کار و مەشغەلەی بیری و ژیانی ژن و منداڵ و گەورە و چکۆلە هەیە کە دەبێ ڕۆژانە جوابت بووی بیت ..."چەلەحانێ و باسکردن هەتا نێوەشەوی خایاند، ئاورەکە قوژابوەوەو زۆربەی خەڵکەکە چووبونەوە ناو چادورو خێوتەکانیان، لە گەڵ هەرسێ فارسەکە شەوباشمان کرد و وتم بە جەواد من زۆر ماندووم ، ئەشیێ نەختیک بخەوم و بەیانی زوو بەرەوە شار، بۆ لای دەستەکەمان بگەڕێمەوە" بڕۆین ، منیش ماندووم ، دیم لە بەرچادورەکەی ئێوە، ئەخەوم ".
باشبوو دایکم زانیبووی رەنگە جەوادیش لە گەلمدا بەگەڕیێەوە ، پیخەو و باڵشتی لەسەر قاڵی بەرخیوەتەکا بۆمان دانابوو. بەرڵە خەوتن پرسیارم لە جەواد کرد: " ئەرپێت وانیە بڕیک توورە بویت؟ میوانە فارسەکانت رەنجان!؟ هەستاوە ولەسەرجێگاکیەوە دانیشت و لە وڵامدا وتی" نە، ئەشی بنریت بە نووک دەلیانەوو، بڕنجین باشتر لەوسە، وابزانن ئێمە گەوجین و نازانین بۆ چێ هاتون ! هاتوونتە سەر سفرەی حازری خەڵک ، داناڕزین، خەلک کامیاران بە بێشکەی منالەکانیانەوە لە سەر ئیسفالتە داخەکەی ڕێ کرماشانا دائەنیشین ، بەر بە کاروان پاسدارەکان و ئەرتەش بگرن ، دین بۆ ئیرە پشتیوانیتان لێ کەین ، ئەگەر راس ئەکەن بۆ ناچن بەر بەو هیزە سەرکوتگەرە بگرن، خۆ ئەگەر براو کەسوکار ئەوان نەبن، لەو شارانەوە دێن کە ئەوان بە قەوڵخۆیان سالهایە تێکۆشەری کومۆنیستن وئیشیان کردەوە، لە جێ کتێب خوێندنەوە برۆن خەڵک وەشیار کەنەوە......" جەواد خەوی لیشیوابوو، دەی وت و دەی وت ، خەونم دەهات و چێ دێ تینەدەگەیشتم، هەرچەن قسەکان جەوادم لە دەڵەوە پێخۆش بوو، ناحەقم نەدەگرت و حەقم پێدەدا، بەلام حەزم نەدەکرد هاوڕێ خۆشەویستم جەواد هێندە تووڕە بیت، بە ناباوەریەوە سەیری هەڵویست و یارمەتیدانی خەڵکی کە بکات.
رۆژی دوای دوای بەرچایی بۆ پەیوس بوون بە دەستەکەمان کە لە ماڵ کاک حسین سولتانی دا بوون وەرێ کەوتم. ئامادە بوون و ماتل هاتنەوەی من بوون ، هەربۆیە فرماندەکەمان کاک حسین وتی " هاوڕێیان وەڕێ کەوین، درەنگ ئەبێت، دەستەکی تر ماتلمانن" لەکاتی چونەدەرەوەدا بە سەر مێزیکەوە، رەسمی گەورەی دایک هاوڕێیەکم، بە سەر رۆژنامەیەکی تارانەوە بێنی ، بە وەشەی گەورە لە سەری نوسرابوو: " هەتا پاسدارانی ئیسلامی دەس لە سەرمان هەڵنەگڕن ، ناگەڕێنەوە بۆ شار" ، رەسمەکە لە ئوردووگادا گیرا بوو، کا حسین زانی حەزئەکەم بیخوێنمەوە وتی " ئیسە وەخت ئەوکارانەمان نیە ، هەلێگرە بیتیرە بۆ سەرتەپۆڵکەکە !" دوای ئەوەی فەرماندەی دەستەی پیشمەرگەکان بە کاک حسینی وت ، دوێنی شەو دیسان هیرشیان کردەوتە سەریان و تییانشکاندون و هەتا ئەمرۆ بە خەستی تۆپباران کراون و رەنگە دوای ئەو تۆپباران دەیسان هیرش کەنەوەو، دەبێ زۆر وریا بن، کاک حسین دابەشمانی کرد بەسەر سەنگەرەکانا ، من کەوتمە لای کا حەمە، کا حەمە پیشتر ماموستای وەرزش بوو، بە تامەزرویەوە، دەستم بە خوێندنەوە کرد:
" هەتا پاسدارانی ئیسڵامی دەس لە سەرمان هەڵنەگڕن ، ناگەرینەوە بۆ شار! بۆچی خەڵکی مەریوان شاریان بەجێ هیشتوە؟ بۆ دەبێ خەڵکی شاریک لە ترسا روو لە دارستان و کێوەکان کەن؟ ئایا دەتوانین ڵە کاربەدەستان بەپڕسین ؛ وەک ڵە رادیو و تەلەفزیۆنی دەوڵەتیدا دەوتڕیت؛ تەواوی خەڵکی مەریوان ، دژە شۆرشن!!؟ خەڵکی مەریوان لە شەوێکی ترسناکا ماڵوو کەسب وکاری خۆیان جێ دەهێڵن و دەبن بە چادورنشین ! ئەمەیە خێڕوبەڕەکەتی شورشێ ئیسلامی بۆ خەڵکی مەریوان و کوردستان !؟ بە وتەی هەوالنیڕی گۆڤارەکەی ئێمە ، خەڵک و نوێنەرانی ئەم جوڵانەوە ئیعترازیە دەڵین، لە جیآتی نۆینەرانی دەوڵەت و آیت اللە خومینی گوێ لە داخۆازیەکانمان گڕن و تیبەگەن کە ئیمەیش وەک باقی گەلانی ئیران، ماڤی ژیانی ئازاد و دمۆکراتێکمان ئەویت و شۆرشمان بۆ کڕدوە، بۆ دابینکڕدنی لە لایەن ساواک وهیزەچەکدارەکانی شاهنشاهیەوە ئەشکەنجەو سەرکوت کڕاین؛ کەچی ئیستا هەمان ئەرتەش و چڵکاوخۆرانی شاو ساواک، ڵە لیباسی ئیسڵامەتیدا، هاتونتەوە بۆ سەرکوت، ناهیڵن بە ئازادی بژین، رادیۆ و تەلەفزیۆنی دەوڵەتی درۆ دەکەن، دەڵین لە لایەن وەڵاتانی بیگانەوە بەکڕێ گیراوین، هەمان پروپاگەندەی ساواک لە لایەن کەسانێکەوە هەوساری شۆرشی چەماوەری ئیرانیەکانیان بە دەستەوە گرتوە و هیشتا لە هەلبژاردنێکی دەمۆکراتیکدا هەلنبژیردراون، دووپات دەبێتەوە .
ئێمە پێمان وایە خەڵک لە دەستی فروفیشاڵ و درۆی رادیۆ و تەلفزیۆنی دەولەتی بە ئامان هاتوون. رۆژێک آیتاللە لاهوتی لە گەڵ چەن ماشین و زیڵی ئەرتەشی بۆ ئەم ئۆردووگا دێت تا قەناعەت بە خەڵک بێنێ و ئۆمەتی مۆسلمانی مەریوان بۆ شار بگەرێنیتەوە، بە ئیسڵام و بەرایەتی سۆینیان دەدا ودەڵیت "بە گەرینەوە بۆ باوشی ئیسڵام و دەس لە ئاژاوە گیڕی هەڵگرن ،با برسیتان نەبیت ، خۆ ڵە ناو ئەم دارستانا هیچتان نیە بیخۆن"، خەڵک وتەکانی آیت اللە بە ئەهانت دەزانن و تووڕە دەبن، ژنێک چەند گەڵای داربەڕوو دەکەنیتەوە و دەڵی : " ئێمە گەلای ئەم دارانە دەخوێن، بەلام تەسلیمی زۆر وتن و هەڕەشەی ئێوە نابیین" . خەڵکی مەریوان رایان گەیانەوەو تاکو پاسداران و ئەرتەش دەس لە سەریان هەڵنەگڕن ناگەڕینەوە بۆ سەرژیانی ئاسای و دەس لە خەباتی مەدەنی هەڵناگرن. خەڵکی کورد کولتورو زوانی تایبەتی خۆیان هەیە و ڵە مێژە، دەسەڵاتدارانی یەک لە دوای یەکی ئیران ماڤەکانیان زەوت کردون و گوێان بە کولتۆرو زبانیان نەداوە . ئەگەڕ ڕێبەرانی شورشی ئیسلامیش ؛ شکمان هەیە نوینەرانی دەولەت ڵە کوردستان ئەم حەقیقەتەیان بە آیت اللە خومینی وتبیت ؛ داخوازی نەتەویی، کوڵتوری و زبانی کوردستانیەکان پێشیل کەن و گوێ نەدەنی، یەکگرتووی شۆرش و نەتەویمان دەکەویتە مەترسی لێک دابڕان، چۆنکا ئەم جوڵانەوە هەرئیستا ڵە لایەن شارە کورد نشینەکانەوە پشتیوانی لێ دەکرێت و خەریکە پەرە دەستینێ.
ئەگەر ئەم خەڵکە دژە شۆرشیش بن ! بە وتەی کاربەدەستانی حکومی ، خۆ دەتوانن لە شوێن و ماڵ و مڵک خۆیانا ،بە جۆرێکی دیکە خەبات کەن، دەتوانن ئیش و کار و دووکانەکانیان نەبەستن و داواکاری ماڤەکانیشیان بن. دەبی شتی خراپتر لە داخوازی و ماڤ بیت. دەبێ بە وردی تاووتۆی کڕێت و بە شوێن ولامی گۆنجاوا بەگەڕین. سەهل و هاسان نیە، خەلکی مەریوان هیچ ڕێگایەکیتریان بۆ ئیعترازکردن شک نەدەبرد ا؟ تڕس، ئایا ترسە ئاوا بەری بە بەرۆک خەڵک گرتووە؟ مەتڕسی ژیانی خۆیان و مندالەکانیانە وا بە هاکەزایترین کەلووپەڵی ژیانەوە، سەروەت و سامانیان بەجێ هیشتوەو و روویان لە سنوور کڕدوە ؟ دەبێ چی بێت !؟ ئەم خەڵکە لە دەورانی شادا ئەشکەنجە دەکران ، دەکوژران، دەخرانە زیندان و پێان دەگوتن دژە شا، دژە شۆرشی سپی شاهنشاهی، ئیستایش پێان دەڵین دژە شۆرشی ئیسلامی ! ئەمە فەرقی چیە ! ئەم خەڵکە هەروەک باقی خەڵکی ئیران لە شۆرش دژی دیکتاتوری و چەوسانەوە بەشداربوون و دەیانەویت خۆیان بە سەرخۆیانا حکومەت کەن و بەشێک لە دەسەلات بن ، ئەم داخوازە عەقلانیە، چ ناکۆکیەکی لەگەڵ ئارزوەکانی شۆرشی گەلانی ئیرانا بۆ ئازادی و دادپەروەری هەیە! ئێمە پێمان وایە : نوینەرانی دەولەت و حکومەتی کاتی تا هەلبەژاردنی دمۆکراتیکی گەلانی ئیران لە جیاتی درۆ و دەلسە و پروپاگەندەی پووچ، لە بیڕی بەشداری نوینەرانی نەتەوی کورد لە دەسەلات دابن و حەقی بەڕێوەبەری دەمۆکراتیکیان بە سەرخۆیانا بەهەند بناسێت.
دوای خوێندنەوەی لاپەرەی روژنامەکە لە سەر مەریوان و کۆچ، بیرم لەوە دەکردەوە کە چۆن خومێنی و دارودەستەکەی هەوساری شۆرشی ئیرانیان بە دەستەوە گرتوەو بوون بە ساحیب و بریاردەری شۆرش، ئەم شۆرشیشە بمان هەویت و نەمان هەویت ناوی شۆرشی ئیسڵامیەو بۆ ئیمەی کورد کە شیعە نین ، ئەگەر وریا نەبین خرابتر ڵە دەورانی شامان بەسەرا دێت.
کاتی نێوەروژ بوو، لە سەنگەرەکەدا ، لەملاولامەوە قیرەقیر و تەپووتۆزو ، جاربەجاردەنگی تەقینەوەی گوڵە خۆمپارە دەهات زۆر کات بۆ بیر کردنەوەو و خۆ سەرقاڵ کردن بە خوێندەوەی وتارەکانی دیکەی روژنامەکەوە نەبوو، بەلام خەیاڵو بیرە، یەک لەدوای یەکەکان، بەمێشکا دەهاتو و دەرویشت. ئەری کاک فوئاد راست دەکا کە جەوادی هاوڕێم لە قەوڵ ئەوەوە دەیوت : ئەم حکومەتە ئائێنیەی خومێنی لە حکومەتەکەی شاو رەزاشای باوکیشی خەراپتر دەبێت و هیچ ماڤیکی ئازادی و بیروبروایەکی جیا ڵە خۆیان قەبووڵ ناکات و دیکتاتۆری ئاینی شیعەی ئیسڵامی دادەمەزرینن ، بیرم لەوە دەکردەوە، هەموو حکومەتێکی دیکتاتور ساواکیان هەیە، جا خۆ ئەگەر ئەمانە دژی شای پهلەوین و ئیسڵامین ، دەبی ناوی ساواکیش بگۆڕن وناوەکەی ئیسڵامی کەن، یاکۆ سازمانیکی تر وەک ئەو دروست کەن، هەروەک چۆن ناو ژانداریان گۆڕیوەوکردویانە بە پاسدار، خەریکن ئەرتشی بە ناو "سپاە پاسداران ئینقلاب" دروست دەکەن، لە ناکاو هیمای ئەولحسەن هەجیجیم کەوتە بیروبەرچاو، ئەم ساواکە تازە ئیسڵامیشە ئەگەر کەسێک فارسێ نەزانیت و بە کوردی قسە ببکات لە خوێن خۆیا دەی گەوزینن، دەبێ هەتا گیانمان تێدایە بکەوینە شوێن ڕێبەری و رینۆینیەکانی کاک فوئاد و نەهیڵین ئەم حکومەتە ئیسلامی و فاشیستیە سەقامگیر بێت... زرمەی گولەخومپارە، کە دابوی ڵە گۆشەی سەنگەرەکەمان، رامی چڵەکاند، روژنامەکەم توڕدا، دەمەوروو راکشابووم ، تاکوو دەنگەکە هیوەربوەوە، چاوەکانم کە لە عەزرەت گیان و سامناکی دەنگی خومپارەکەدا بەسترابوون کردەوە ، لەمەر تەپ و تۆزی خۆڵو وردە بەرد، کە بەسەرمانا دەباری دونیا تاریک و ڵیل بوو، هیندەی نەخایاند وەزعەکە هیوەر بوەوە و رووناکای تیشکی خۆر، دیسان سەنگەرەکەمانی رووناک کردەوە، چاوم لێ بوو کا حەمە، روژنامە تۆزاوەیو چرچولوچ کراوەکەی دەتکاندو سەیری رەسمەکەی دەکرد، بە بزەیەکی هیورەوە پێدەکەنی . پرسیارم لێ کرد" ئەو ژنەت ناسیەوە ؟"
" ئەری لەوی بووم !"
" چۆن ! توو "لەوەی بوویت ؟ ئەو روژنامەوانانەت لە ئۆردووگا بینی؟"
" نە ! " نە ! وەختی ئایت اللە ڵاهوتی هاتبوو خەڵکەکە بەقەول خۆی بەگرینیتەوە و دڵداریان بات لەوەی بوم ! فرە کەنینێ بۆ(کا حەمە بە پیکەنین و گاڵتەوە دەیگیڕایەوە کە چۆن هاتبوون ) بە فیزو ئەفادەوە، عەباو میزەرەوە، تەك موحافزە پاسدارەکانیا، چەندانە ئۆتوبۆس و زیڵ ئەرتشی هاوردبوو، وهای ئەزانی هەر کە خەڵک چاویان پێ ئەکەفیت شانی ماچ ئەکەن و ئەکەفنە شوێنی ، ئەوندە كەر بوو وای ئەزانی ئیریچە، شارو دێهاتەکان ئەسفەهان و نەجف ئابادە، مەردم وەک بزن ئەکەفنە شوێنی، مەعڵوم بوو پیشمەرگەو حەفازەت ئۆردووگا بەریان ئەگرن و ناهیڵن هەروا رەمەکی سەرداخەن و بچنە ناو ئۆردووگا ، فرە پێان بەری خوارد، ئەی وتا، من نمایندەی ئیمام ئومەتم،: شورا ضد انقلاب است . تەنیا تەک مەردما قسە ئەکەم ، ئاخرەکەی باش بوو دانەیەک لە ئەعزای شورای شار لینا بوو، وتی ئەم کاورا کەرە ئیسە وائەزانی ئێمە ئەم خەڵکەمان بە دەیلی گرتگەوبە زۆر ڵیرا راگیریاگن، باشترئەوسە خۆی بچیت و قسەکانی بکات و ڵوتی بەسۆلیننەوە، هەروهایشیان کرد، بە بەڵندگو وتیان بە مەردمەکە، لە ناوەراس ئوردووگا جەموو بن، با ئایت اللە ڵاهۆتی فەرمایشتەکان ئیمام ئومەتیان بەگەڕینێتەوە، وتیان بە جەنابی ڵاهوتیچ ، فەرموو جەنابی ئایتاللەهۆل تەڕەماش! ئەمە ئێوەو خەڵک مەریوان، فرەیەک لە وەسف ئیسلام و ئیمام ئومتیا وت و خواهشی کرد ا گویچە بە زدە ئینقلاب نەدەن ، مەردمیش ئەکەنین و شۆخیان پێ ئەکرد، زانێ مەردم مەسخەرەی ئەکەن کەوتە تەوهین کردن، هیچتان نیە بخۆن و ...چەن نەفەرێک گەرەکیان بوو مێزەرەکەی بخنە ملی و بێ شەواڵ بینیرنەوە بۆلای ئیمام ئۆمەت، پێشمەرگەکان حەفازەت ئۆردووگا نەیان هیشت بێ ئاوبڕوی کەن، ئەوە بوو حاجی ژن تەڵا، چەن گەلای لە دارەکان کەندەوە و چووە بەر لوتی و ئەوەی پێ وت کە نۆسیاگە، دوای ئەوە ئایتاللە سەری داخست وبە سەرشۆڕی ئۆردووگایان بەجێ هێشت. لە پێکەنینا خۆم بۆ رانەدەگیرا و حەزم ئەکرد، لەوکاتەدا ڵە ئۆردووگا ببوایەم و چاوم بە سەرشۆڕی جەنابی ئایتاللەو، گاڵتەپێکردنی لە لایەن هاوشاریەکانمەوە بوایەت.
پێکەنینەکەمان بە ورمەی چەن گولە خۆمپارە پچڕا، نالەی تۆپەکان دوور لە سەنگەرکەی ئێمە بوون ، کا حەمە سەری ڵە سەنگەرەکا کیشا بووە دەرەوە، هاواریکرد "وریا بە ! خۆت حەشارە بە! " لە لاشان کا حەمەوە سەیرم کرد، گەنجیکی منداڵ ئاسا ئاو وخواردنی بە نێۆ سەنگەرەکانا دابەش دەکرد، لە پادگانەوە ئەویان رەچاو خستبوو و دابویانە بەر هەجومی بارانی خۆمپارە، بەپەلەپروزە،خۆی گەیاندە پشت بەردیک ، گیری کردبوو، نەیدەتوانی خۆیو بارە خواردنەکەی کۆڵی، رزگارکات. کا حەمە روو لە من وتی " ئاگاداربە، من بە سینەخێز ئەچم بۆ یارمەتی، وتن هەمان و لە سەنگەرپرینە دەرەوەی هەمان، ڵە سەنگەرکانی دیکەوە وەک من کە کا حەمەیان بینێ بوو،بە خشەوە و سینەخیز بۆ یارمەتی گەنجەکە نزیک بووەتەوە و دەیەوی لەویەوە خۆی بەگەیەنیتە نزیکترین سەنگەر. پادەگان، شوینێ هاویشتنی گولەخومپارەکانمان گرتە نیشانە ، بەڵکو بۆ ساتیکیش بووە، بەر بە تەقەیان بگرین تاکو هاوڕێیانمان لە مەترسی رزگارکەین ، بەلام بەداخەوە، چك و ریژنەی گوڵلە بارانەکەی ئێمە بی کەڵک بوو، مەسافەکە دوور بوو، هیشتا ویزەویزی گولەی چەکەسووکەکانمان ،نەگەیشستەبووە نزیک ئەوان سارد دەبوەوە، کەوتبونە عەرز ، دوژمن هەستیان کردبوو کە ئێمە چەکی کالیبری گەورەمان پێ نیە، بێ ترس هجۆمی خومپارەبارانەکەیان زیاد کرد و دەورو پشت و ڕێ گەڕانەوەی کا حەمەیان بە تەقەڵی گولە دووراند، تارمایی زیگ زاگ و مارپێچ ئاسا راکردنەکەی کا حەمەم لە بین دووکەل و خۆڵبارانەکا ، بەدی نەدەکرد، لە بەرچاو ون بوو،هاوارم کرد: " پێکایان ! کەوتووە ! ناتوانی هەڵسیتەوەو" هاوکات لە سەنگەرەکانی دیکەوە و وەک من هاواربەرزەوە بوو، ڵە نزیکترین سەنگەرەوە ، دوو کەس بە سینە خیز بەرەو کاحەمەی برینداریا تەرمەکەی، دەڕۆیشتن، لەتەواوی سەنگەرەکانەوە ، پادەگان گۆلڵەباران کرا، بەلام تەنیا سوودوخێری رەنگە ئەوە بووبیت، کە تەرمی بە پرشەی خومپارە دووراوی کا حەمەیان گەیاندە نێو سەنگەرەکە. حەپەساو لە جێگای خۆمدا وشک بووم ، پاڵم بە دیوار سەنگەرەکەوە دا و ئارەقەی ناو تەویڵم کە چۆڕچوڕدەتکایە خوارەوەو بەرچاومی لێڵ کردبوو، سڕی ، هەستم کرد تەویڵم داخەو ڵەشم دەلەرزیت ، چاوەم بەست، بەلكو لەو هەیەجان و دیمنەی تەرمی خوێناوەی کا حەمە ، کە چارەکە سەعاتێ بەرلەم رووداوە تاڵە، قسەی ئایئت اللە ی دەکرد و پێ دەکەنی و ئیستای قەدوباڵای خوێناوی و بزەی سەرڵیوانی کە دەت وت بۆ هەتا هەتایە دەمی بە پێکەنینە؛ لە بەرچاوم ون بێت و بەو شێوەیە بە سەر هەست و فیکری ئاڵۆزو ترسناکما زاڵ بم ؛ مووچڕکەو و ترسێک کە ڵاشەمی داگرتبوو لە خۆ دوور کەمەوەو، بەلام چاوبەستنەکەم نە تەنیا دیمەن وبزەی پێکەنینی ئەوەی لیم دوور نەدەخستەوە و بەلکو تەنانەت دیمەنهائیکی سەیرتری رۆژانی دووری مەدرەسەو نێو شاری دەخستە بەر چاوم ؛
وەک فیڵمی سینەما بە بەرچاوم دا تێپەڕ دەبوون ، کا حەمەم لە روژێکی خورەتاوی، لە بازاری نێو شارا ئەدی، دەستی کچە تاقانەکەی گرتبوو، پێکەوە پیاسەیان ئەکرد، ئاخۆ ئەگەر ئیستا سەعدیەی ژنی ببیستیت چی ئەکات؟ چۆن ئەتوانی بە کچە خنجیلانەکەیان بڵیت ئیتر باوکەت ناگەریتەوە؟ تاکۆ بت با بۆ پیاسەکردن و... کێ دەتوانی ئەوهەوالە زۆر ناخۆشەیان بێ راگەینێت؟ ئاخر خۆ تازە هەوڵی ژیانیان بوو...بە دووی ئەو وڵامەوە دەیان پرسیاری بێ وەلامی دیکەدا سەیری هاوڕێکانم ئەکرد ، ئەوانیش ماتەم دایانی گەرتبوو، بێ گومان ئەوانیش لەحەنای خۆیانەوە، بیریان لەم موسیبەتە دەکردەوە ،کە ئەمڕۆ بەسەرسەنگەرکانمانا باری و کەس نەیدەتوانی و ڕچاوی نەدەخست کە وەختی ئێوارە لە سەنگەرەوە بەرەو ناو شار یاکوو ئوردووگا دەگەرینەوە، کوڵەبارێ ئەو هەواڵە دەلتەزینە بیت، کە کا حەمەی شاباز پەناهی ، ماموستای رووخۆش، دڵسۆزو خۆشەویستی مندالەکانیان بۆ پاراستنی شارەکەیان گیانێ لە دەس دا. چەن رۆژ دوای ئەم رووداوە دڵتەزینە، کە بو بە هۆی گیان لە دەس دانی کا حەمەی شابازپەناهی لە بەر مەقەری کومەلە دانیشتبووم، ماشێنیک هات و پێشمەرگەیک بە پەڵە دابەزی و راێ گەیاند ، "ڕێپیوانەکان لە سەنەوە نزیک بوونەتەوەو، بەزوویی دەگەنە ناو شار". کا عەبە بە بیستنی ئەو هەوالە لە مەقەر هاتەدەر، وتی " زوو بە دەمیانەو بڕۆن و پێان بڵین پێویست ناکا بڕۆنە بەرپادەگان ، دیلەکانیان ئازاد کردەوە، باشتر وایە بەرەو ئۆردووگا بچن!
پێشمەرگەیەکیتر رایگەیاند " گیراوەکان دوای ئازادبوونیان لە گەڵ نوێنەری شورای شارسنەدا، بەرەو پیری خۆپیشاندەرەکان روویشتون و دەیانەویت سپاسیان کەن " کا عەبە وتی :" زۆر باشە کە وایە هەموویان ڕێنوینی کەن بەرەو ئۆردووگا بڕۆن! ". ڵە دوو رۆژی رابوردوودا، دانوستاندنەکانی سێ قۆڵی لە بەین نۆینەرانی شوراکانی شاری مەریوان و سنە پێکەوەو و لە بەرانبەر دەولەت ونوینەرانی خومینی، وەک چەمران کەوتبووە قۆناخێکی تازەوەو، نوێنەرانی دەولەت دەیانەویست بەهەر جۆریك بووە بەر تەشەنەی جۆلانەوەکە بگرن؛ تاکو شارو ناوچەکانی دیکەی کوردستانی نەگریتەوە ؛ هەربۆیە دیڵەکانیان لە پادەگان ئازاد کرد و هاتووچۆی نوێنەری شورای شاری سنە ( یوسف ئەردەلان ) یان لە بەین سنەو مەریوانا بە هڵیکۆپتر هاسان کردبوو. بەرەو رووی کا عەبە رۆیشتم و پرسیارئامیز چاوم بڕیە ناو چاوی، بە هیوای ولامی پرسیارەکانم .
وتی:" ئەزانم گەرەکتە چیی بپرسی! ئەری، قەرارداد ئیمزا کراوە و کۆچەکەیش تەواوئەبێت"
"زۆر باشە ! ( بە خۆشیەوە وتم) یانی چەمران داخوازیەکانی پەسەند کردوەو دەس لەسەرمان هەڵ ئەگرن !"
" نە بە تەواوی ! قەرارە، هەلبژاردن بکرێت و شورای شارسەرلە نۆی هەلبژیرن، شارەبانی لە بەین خەڵکا دابمرزیت، تا ئەو وەختە ئەنتزامات و پاراستنی شار بدریتە دەس دیژبانی پادەگان" " دەی خۆ وایش باشە ! بۆ تۆ پێت خڕاپە؟ " " مەسەڵە باش و خراپ نیە هەتیوو! ئەوان رەنگە مەبەستێکی گەڵاوتریان بێت ، چۆنکا ئیسراریان بۆ پاراستن و ئینتزامات شار بە دەس پادەگانەوە بیت و لەوە خەراپتر، نوێنەرەکان ئێمە ئیمزایان کردووە کە هیچ چەکدارێک بۆی نیە بە چەکەوە لە ناوشارا هاتوچوو کات ،وەک پێشمەرگەو و هیزی چەکدار حیزبەکان بە چەکەوە لە ناو شارا هاتووچوو نەکەن ، من بەمانە باوەڕ ناکەم ، بە داخەوە وادیارە لەوەیش زیاتر، ناتوانین حەق خۆمان بەسەلمینین ...." هیشتا قسەکان کا عەبە تەواو نەبوو بوو، جەواد ئارق ئاوی و بە پەرۆشەوە خۆی کرد بە ناو مەقەڕاو لە کاتێکا دەموچاوەی لە تاو ئارق و تۆڕیی سوور هەڵگرابوو، بە پەڵە ئەی وت :"نان، خۆراک ، پەتوو و چادۆریکی زۆرمان گەرەکە، ئیسە ڵە کوێ بێنین؟، بەر لەوەی خەڵکە کە بگەن، بۆلە بیریا نەبوون؟ کا عەبە روو لە جەواد :" باشە ! کاکە گیان ! دانیشە، ئارام بە، چایەک بەخوو، بۆ ئەونە تووڕیت !؟ چێ بووە؟"
"نە ! هیچ نەبووە! تەنیا ماندووم و کار زۆرە ! نازانم چۆن بەو هەموو خەڵکا رابەگەین، ماندوو و برسی ئەگەنە بەروو و ئێمە هیچمان نەکردەوە!؟"سەرنجێ جەوادم دا، ڵە توڕەیی و پریشانحالیا، نەیدەتوانی بە ئەهوەنی بدویت، دەمزانی ئەم پریشانحاڵی و تووڕییەی جەوادی هاوڕێم، هی ماندوویی و کاری زۆر نێە، دەبێ شتێک بووبیت ، دەنا ئەو ئاوا زوو قەڵس نابێت. وتم " جەواد گیان تۆ بێ خۆ تووڕە نابیت! چی قەوماوە ؟ ئەگەر ناتەویت من بزانم ، ئەچمە دەروە، تاکو لە گەڵ کا عەبا قسە کەیت!" هەستامە سەرپێ، تەکانیکم لە خۆ دا، بڕۆمە دەرەوە تا جەواد قسەکانی لە گەل کا عەبا کات، دەستمی بە توڕیەوە گرت و وتی "کورە دانیشە هەتیم ، بوەخشە! هیچ نەبووە ، تەنیا وەختی ئەهاتم بۆ ئیرە ئەو هەتیمە چریکە، جەمشید، بە پرسیارهای قۆڕ و .... " کا عەبە دای بە ناو وتەکانیا و بە پێکەنێنەوە وتی " ئەها، کە واسە برادەرانی فەدایی ئاوا جوزتیان داوە ! باشە چیان پێت وت ؟ "
" مانو و شەکەت ئەهاتم بۆ ئیرە ، بە رڕێگامێ گرتبوو، ئەی وت بۆ چە کا فوئاد تەسلیم خواستەکان چمران بووگە؟ بۆ چە قەرارداد سولحتان ئیمزا کردەگە؟ ...... کا عەبە سەری دەلەقاندو بە بزەوە و سەیری جەوادی ئەکرد، لە وەلامی دا وتی " خاڵو گیان مەگەر قەرارمان وا نەبوو ئەونە خۆت بەم روشنبیرانەوە سەرقال نەکەیت! ؛ئەمانە کرم ناو کەتیبن؛ ئەمانە چووزانن زەحمەتێکیش و خەڵک دەردیان چیەو و شۆرش یانی چیی، لە ئیش و مەینەت زەحمەتکێشان و کرێکاران تێ ناگەن، وائەزانن وەک ئاغا لە سەرەوە بڕیار بەن و جەماوەر بە شۆین فیقەی ئەوانا بچێت ، تاقەت و رادەی ئامادەی خەڵکی نازانن............. برا گیان ئەونە خۆتان بەم قسانەوە سەرقاڵ مەکەن ، ئەوان کارێکی تریان جگە لە باسکردن و بە قەول خۆیان موبارزەی ئیدئۆلۆژیک نیە، خۆیان لەوە گێل ئەکەن ئەگەر خەڵک، ژنو و منداڵ و پیر و نەخۆش، مانگێک لە ئۆردووگا بمێننەو، تووش باران و سەرماو ونەخۆشی ئەبی ، مەگەر تاکەی دێهاتەکان ئەتوانن یارمەتی بنیرن .... نە نە ئەونە گوێ مەدەن وا بزانن گیزەی مێشوولیەو بەلای گویتانا ویزەی دێت ، با ئەمانە وەک مانگا هەرکاوێژە کەن ، ئەتمینانتان بێت من ئەزانم کا فوئاد شەو و ڕۆژی داوەسە سەریەک و وچانی لە خۆ حەرام کردووە ، ئەزانیت ئەم جولانەوە مەدەنیە تاکوێ بڕئەکات ... ئێمەیش ئەشێ بە قەی بەڕخۆمان پا راکیشین . ئیسە با لیرا بەسی کەین، دیسان روو لە جەواد ، ئەم جار بە حوکمەوە ، تۆ بۆ هاتی بۆ ئیرە؟ خۆ ئەشی ئیسە لە ئۆردووگا بووایت ؟" بە سەرڕاشکاندنەوە جەواد کە دیار بوو هیشتا بە سەر تووڕییەکەیا زاڵ نەبووە وتی" مەگەر نەم وت بۆ لیرەم ، تا دوو، سێ سەعاتتر سنەیەکان ئەگەنە ئوردووگا ، لە ئەنبارەکانا بۆ ئەو هەمووە خەڵکە خۆاردەمەنیمان نیە! ئەو خەلكە چەنها ڕۆژە بەریوون ، ماندوون ، برسین ، خۆ ئەشێ جێگایکیش بێت بۆ حەسانەوەیان ، ..." باشە، باشە ئەزانم ! ( کا عەبە بە پەلە قسەی لە دەم جەواد گرتەوەو وتی وایە ، لانی کەم دەهەزار کەسن ، ئەزانم ... بەرلە توو کەسم ناردەوە لە گەل میوانخانەکان، هۆتیڵ و هەرشوێنی بۆ ئیسراحەتی ئیمشەو ئەگونجیت، قسە کەن و ئامادە بن بۆ میوانداری، ئیسەیش کەس ئەنیرم بە دێهاتەکانا بۆ خڕ کردنەوەی نان ، ماست و کەرە و هرچیی کیان دەس کەویت و خەلک پێان بات ، باشتر ئەوەسە ئیسە تۆ بڕوویتۆ بۆ ئۆردووگا، هەرچی ئازۆقە هەیە لە بەین چادورەکانا دابەشی کە و پێان بسپێرە هەرکە لە حەن خۆیەوە ئامادەی کات.( روو لە من وتی) توویش لە گەڵ جەوادا بڕۆ بۆ ئۆردووگاو یارمەتی بە! " باشە تۆ بیژیت ئەڕوم! بەلام ئەشێ بەرڵەوا لە کا حسین فەرماندەی دەسەکەمان بەپرسم بزانم ئیجازەم ئەدات !"