ئۆردوگای كانی میران بەشی ١١
یەکیک لە ناو خەلکەکەدا بە دەنگ بەرز قیڕانی :" ئیمە ئەم سوڵح وقەراردادەمان پێ باش نیە !'' کاک فۆئاد کە پێ وابوو قسەکان تەواو بووەو دەیویست ، لە بلندگۆکە دوور کەویتەوە ، مایەوە و دیسان روو لە جەماوەری خەڵک راوەستا.
روو لە جەواد پرسیم " ئەوە کێ بوو ؟" جەواد بە بزەیەکی تاڵەوە لە ولاممدا وتی " بۆ دەنگەکەت نەناسی؟ ئەمین رەفیقی دەبیرستانی جەنابت بوو !'' بی ئەوی هیچی کە بڵێم بەرەو شۆینی دەنگەکەو ئەمین بەڕێ کەوتم و جەوادیش بە دوومدا . خەڵکێکی زۆری بە دەور خۆیا کۆ کردەبووەوە و بە دەنگ بەرز دەی قیڕاند '' سازش... ئێمە قەبوڵمان نیە... س..س..کەفی ئەچەراند و کەس لی تێنەدەگەیشت، مریەم هاوڕێ کچەکەی و هاو مەرامەکەی دەیویست ئەهونی کاتەوەو ، پەلکێشی کات و دوور بنەوە ، بەلام ئەو دەی قیڕاند '' وازم لی بێنن، ئەشی بەم سازشکارانە بلێم ، بۆچی شەڕمان کرد؟ بۆ چی کۆچمان کرد؟ ئەگەر ئەرتەش بێتە ناو شار یاتی چەمران و سپای پاسداران سەرکەوتوون و ئێمەیان بەزاندوە....." پەیتا ، پەیتا دەی وت و دووپاتی دەکردەوە، " ئەمین تکایە ! هۆشت بە خۆتەوە بێت ! دەست ئەونە تەکان مەدە، بەرینەکەت ئەکولێتەوە !" مرێەم بە ئەمینی دەگوت و ئەمینیش بە چاوی فرمێسکاویەوە وەلامی دەداوە " نە ، گشتتان وازم لێ بێنن ، بۆ چی شەڕم کرد؟ بۆ چی بریندار بووم ؟ پاسدار و ئیسلام بە سەرمانا حکومەت کەن.... ! مریەم لە ئەمین تووڕە بوو بوو ، دەسی کیشاو وتی :" لە ریکخراوەی فەلاکان ، لەوە باشتر هەڵناقۆڵیت، هەتا ئەم کومەلە هەوساری خەلکی بەدەستەوە بێت ، شوراکەیشیان پەل پاسدار و ئەرتەش ئەگریت و ئەی هێننە ناو شار" جەواد خۆی بۆ رانەگیراو بە تووڕیەوە چاوی بڕیە ناو چاو مریەم و خۆڕی بەسەریا " ئا ئەمە لە کەیەوە ئێوە بوون بە شۆرشگیڕو شەڕ ئەکەن ، ئێمە نەمان زانێبوو؟ پیاوێک لە تەنیشت جەوادەوە بە پێکەنین و گالتەوە وتی " ئاخ کا ک جەواد من ئەزانم لە کەیەوە شەڕ ئەکەن ، لەو وەختەوە هێلکەی بە داس و چەکوش مۆر کراویان هاوردوەتە ئوردووگا'' ، پاشان روو لە مریەم و ئەمین وتی'' کۆرە بڕۆن، کۆی کەنەوە ، بە دوو هێلکەوە هاتەوە و ئەڵی شۆڕشم کردوە ، تڕ حێوو..." جەواد دەستی بەرزەوە کرد و بە ناو چاو گڕژەوە، روو لە کابرا وتی'' کاکە بەسی کە ! کەس بۆی نیە ، گاڵتە بە کەس و ریکخراوەکانێتر بکات ، ئەمین و رەفیقەکانی و ڕێکخراوەکەیان وەک ئێمە بەشدار بوون و خەباتیان کردوە..." روو لە ئەمین وتی '' ئەمین گیان تۆ هەر بیرو و بڕوایەکەت هەیە بەلای خۆتەوە موحتەرەمە ، بەلام ئەم قەراردادی سولح و کۆتایی کۆچە، لە لایەن شورای شارەوە پەسن کراوە و نوێنەر ریکخراوەکەی ئێوەیش ئەندامی ئەو شوڕاسە، دوای ئەوە، ئەگەر تۆ پێت باش نیە ، وەک کا فوئاد بڕۆ پشت بەلندگوو کە و قسەکان خۆت بکە ، شایت خەلکەکە قسەکەی تۆیان پێ باش بێت و بە شورای بەسەلمێنن ، پێشنیارەکانی تۆ بڕێوە بەرن ''. یەکی لە ناو خەلکەکەدا وتی '' کورە بابە وازی لێ بێنن، مەیکەن بە گاڵتەجاری عالەم، بەخۆا هەر لە گەڵ بچێتە پشت میکروفوونەکە بە هۆراو گاڵتە پێ کردن ئابرووی ئەبەن ، من ئەم خەڵکە ئەناسم ، بۆ کەسێکی وەک کا فوئاد نەبێت کەی گوێ ئەگرن ، دوای ئەوە کا جەواد راس ئەکات ! ئەمانیش هەر چەن لە هەوڵەوە بڕوایان بە کۆچ و چۆل کردنی شار نەبوو ، هاتنە سەر ئەو قەناعەتە ، ئیستە نازانم بۆ کاسە لە ئاش گەرمتر بوون ، هەوەڵ بڕوایان پێ نەبوو، ئیسە ئەیانەویت تووش شەڕ و ماڵ ویرانیمان کەن ... " باسەکە گەرم بوو بوو و هەرکەسە لە حەنای خۆیەوە شتێکی ئەوت، ئەمینیش تووڕە ، ئارەقەی رەش و سپی دەردابوو و نەیدەزانی وەلامی کێ بەداتەوەو بە نا چار بە دەم تاقمان و زیتە زیتی چاوەکانیەوە سەیری ئەم و ئەوی ئەکرد . کەسێک کە وتی " کاکە ئەوە من ئەزانم ڕێبەر ریکخراوەکەیان لە تارانەوە بیستۆیە لیرە خەبات گەرم و گوڕە و خۆیان لە تارانا هیچیان بۆ نەکراوە، دەسوری پێان داوە تا حەکومەتی شورای کۆمۆنیستی دروست کەن و من بکەن بە رئیسەکەی ..... " بە کومەلە ئەلین ریکخراوەی فەلاکان ! جا تۆخۆا فەلای کورد باشە یان کرێکارە حیزبۆلاهێە چەقۆ بە دەسەکانی ئەسفهان؟ ''... کۆرە هەتیو لە جێ ئەم کارانە بە حیزبەکەت لە تارانا بێژە ، بەر ئەو هەموو چەقۆ کیش و مۆجاهیدانە بگرن با نەیەن بۆ ئیرە ، ئێمە حەز ناکەین لە گەڵ ئەوانا بڕۆین بۆ بەهەشت! ''.... لەناو ئەو قسەو باسانە و زۆر وتەی دیکەدا تەنیا قسەی پیاوێکی بە ساڵاچووم بە دڵ بۆ کە دەستی ئەمینی گرتبوو و نامۆژگاری ئەکرد و دەی وت " کاکە برا گیان ! تۆ ، من و ئەم خەلکی ئیرە، هەموومان کوردین و بە دەس داگیرکەر و زۆڵم و زۆر ئۆقرەمان لێ بڕاوە ، بە دەس هێنان ئازادی و خۆت حکومەتی خۆت بیت ئاوەها هاسان و سەهل نیە ، ئێمە ئەشی چێ باشە بۆ شارەکەمان و خەلکەکەمان ئەوە بکەین ، ئێمە شەمسمان هەیە ، کاک فوئاد هەرچەن گەنجە، بەلام وا دیارە ژیرە و ئەزانی چی ئەکات ، هەنگاو بە هەنگاو ئەشی بەجۆلینەوە، باوەڕ کە من چەنها شۆرشم دیوە ، ئەوە نیە براکانمان لەو دیوو دەیان ساڵە شەڕ ئەکەن و هیشتا بە هیچ نەگەیشتون ، دوژمنمان زۆرە ، خواخوایانە کورد بەخەنە گیان یەک کە باشتر بتوانن بە سەرمانا حەکومەت کەن، کوردە و لە بەرسیەتێا ئەبێ بە جاش و چڵکاو خۆر، نان و کاریش پێویستە ، خەڵک کە نانی نەبوو ئازادی و کوردستانی بۆ چییە ! تۆ بزا کاک فوئاد چەنە ژیرانە باسی یەکیەتی و هاوخەباتی کرد، خەلک خۆ هەتا هەتایە ناتوانن کاسپی و فرمانیان جێ بێڵن و بە ژن و مندالەوە لەناو ئەم دارسانا بژین ! بە قوربان گوێ بۆ ئەوانەی لە دوورەوە ئاگرەکە خۆش ئەکەن مەگرە . پیاو ئەشی بە ئەنازەی هیز و توانای خۆی بەجۆڵیتەوە ، ئەم جۆلانەوەشە لەوە زیاتر هەڵناگریت ، ئەگەر زۆر راێکێشی ئەپسێت، جا بۆیە وتم کا فوئاد ژیرە، وەک ڕێبەریکی ژیر و زانا ئەزانی تا کوی بڕوات و زەرەر لە دوسایەتی و یەکگرتووی خەڵک نەدا، ئەگەر سەرنج قسەکانت دابێت بۆت دەرئەکەوی چەندە لە سەر یەکیەتی و یەکگرتووی خەڵک دەچوو و دەی وت بۆ داهاتوو پێۆیستمان بە بەکگرتووی و هاو خەباتی شارو لادێ هەیە ، ئەوە یانی نە سازش و تەسڵیم بوون لە بەرانبەر دوژمنا ! من ئاوا تێگەیشتم وەک ڕێبەریک پلانی هەیە بۆ داهاتوو و دەیەویت خەڵکەکە هاو خەم و یەک دەنگ بن با دوژمنانمان زەفرمان پێ نەبەن . ئەمین سەری داخستبوو و بە کەوشەکانیا دەی رۆانی ، لە بێ دەنگی و روخساری ئالوزیا دیار بوو قسەکان پیرە پیاوەکە کارێگەری لێ کردەوە و شەرم دەکا چاوی بە ناو چاویەوە بە تەقیت، بە سەرداخستنەوە هیشتی مریەم دەستی بگریت و دوور کەونەوە.
دوای گەڕانەوی سەربەرزانەی خەڵکی مەریوان بۆ ناو شار و بەڕێ کردنی پشتیوانانی کؤچ و بەشداربووان لە ڕێپیوانەکانی پشتیبانی لە کۆچ . کاک فوئاد کوبوونەوەیەکی گەورەی بۆ تاوو تویی کردنی خەباتی جەماوەری تا ئەو کاتەو، بەرنامەو پیشنیارەکانی بۆ داهاتووی خەبات، لە گەڵ روشنبیران ، ئەندامان و لایەنگرانی کومەلە لە مەریواندا ساز کرد ، قسەکانی کاک فوئاد لەو کوبونەوەدا بە بڕوای من یەکێک لە گرنگترین قسەکانی بوو کە بوو بە چڕای ڕێ لەوە بە دوای کومەلەو شۆرش لە کوردستان . ئەو دوای ناوتووی کردنی دەسکەوتەکان ، ئەزموونەکان و هەڵەکان ... لەوو بەشی کوردستاندا ( مەریوان ) دا، (کە ئەگەر من لە بیرم بێ و لە ناوەڕۆکی وتەکانی تیگەیشتبێتم ) ئەوە بوو کە وتی: "دەبی هاوڕێیان خۆمان بۆ خەباتێکی هەمە لایەنە تەیار کەین . هیچ قەرار و پەیمانێکی کاربەدەستانی ئەم حەکومەتە جێگای سێقە نیە، دەبی بۆ بەرگری لە خۆمان و خەلکەکەمان هیزی تۆخمەی چەکدارمان ( پێشمەرگە ) بەبیت، بۆ ئەو مەبەستیش دەبێ هیزەکانمان مەشق و ڕاهینانی سەربازیان بیت''. زۆربەی بەشداربووان لەو کۆبوونەوەدا کاک فوئادیان پرسیارباران کرد، سەرتۆپی پرسیارەکان وەها بوون : یەکیەتی جوتیاران چی بەسەر دێت ؟ یەک دەی وت ، ئەگەر دەت زانی دانوستاندن و وتۆویژ ئاکامێکی نابێت ، بۆ وتۆوویژ کڕا؟ بۆ قەراردادتان لە گەلیان ئیمزا کرد؟ بۆ کۆچ کرا ؟ ووو ؟ . خەتیکی رەش بە دەور دەم وچاوی کاک فوئاددا کە پیشتر گەش و وریا و بزەی هیوا بەخشی لی دەباری ، سەرنجمی بەلای خۆیا راکێشا ، نیشانەهای شەو نەخونی و ماندووی زۆری پێوە دیار بوو، بەو حالەوە هەوڵی دەدا هەمووان لە بیرو بووچۆنی ئاگادار کات ، کاکڵەی ولامەکانی ( ئەگەر بە هەلەدا نە چوو بم) ئەوانەە بوو کە: یەکیەتی جوتیاران بە مەبەستی بەرگری و خۆ پاراستنی فەلاکان لە بەرانبەر داگیر کردن و هەڕشەو گۆڕە شەی ئاغەواتەوە بوو ، ئیسە وەزغەکە گۆردراوە، نە تەنیا لە بەرانبەر دەرەبەگا ، دەبێ خۆمان بۆ بەرگری و شەڕی حکومەتی ئاخۆندەکانیش تەیار کەین . ئایەتۆلاکان ئەگەر سەقامگیر بن، دامو ودەزگای سەرکوتیان دابەمەرزینن، هیرش ئەکەن ، بەر بە هەموو چەشنە ئازادی و بیرێکی جیا لە خۆیان ئەگرن . ئێمە تا ئیستا توانیمان بە خەباتی جەماوری خەڵک بەریان بگرین و نەهیڵین گورزی خۆیان بوەشینن و خەڵک چاوترسێن کەن ، دەسکەوت گەورەی ئێمە ئەوە بوو ، خەلکی شارودێهات یەکگرتوو بوون و پێان سەڵما بەیەکگرتووی ئەتوانن بەر بەهەر مڵهۆریک بگرن . بۆ وتۆوێژو و قەراردادمان ئیمزا کرد؟ لە بەر ئەوەی هەتا هەتایە نەمان ئەتوانی خەڵک ڕازی کەین بمێننەوە و ئەگەر ئیدامەمان بەدایەت ئەبوو بە بائیس شەقە، شەقە بوونی خەڵکەکە، ئەوە لە گەڵ ئامانجەکەمانا بۆ یەکگرتووی و هاوخەباتی جەماوری، نەئەگونجا ، لەولای دیکەیشەوە ، دوژمن هەستی کردەبوو، بۆ خۆ داسەپاندن و زاڵبوون بە سەر کوردا دەبێ کات بکڕێیت و خۆی باشتر ئامادەکا، هەر بۆیە ملیان بە قەرارداد و شورای شارآ دا ، دەنا ماڤی خۆ سەری دموگراتیک و شورا یی و .... لە زات و پێگەی جەهالەتی عەقیدەتی ئایتاللەکانا ناگونجیت، ئێمە ئەشی هەر ئەو کارەی تا ئیستە کردوومانە بە وریاییکی زۆرترەوە بەڕیۆە بەرین ، یانی لە پاڵ خۆ تەیار کردن بۆ بەرگری ، تیکۆشین هەتا بوومان ئەکریت ئەو شەڕە بخێنە دواوەو لە هەر دەقەیکمان کەلک وەر گرین بۆ وشیار کردنەوەو ڕێکخراوە کردنی خەڵک ، کوردستان بکەین بە سەنگەری بەرگری ماڤە دمۆکراتیکەکانی گەلانی ئیران و یارمەتی گەلانی دیکەی ئیران بدەین و هەتا بۆمان ئەکرێ لە وەشیار کردنەوەیان کۆتایی نەکەین، بیان هینێنە سەر ئەو را ، بەر بە دیکتاتوری مەزهەبی بگرن......
بە چەکەکەمەوە رۆیشتم بۆ لای کا عەبە وتم " ئەمەویت ببم بە پێشمەرگە ! '' لە دڵەوە هیوادار بووم بڵیت باشەو بمنیتە ڕێزی ئەو دەستە پێشمەرگەی کە دەرویشتنە دەرەوی شار و لە دێهاتەکانا جەولەیان ئەکرد ، بەلام بە داخەوە ئەو نەتەنیا ئاواتەکەی منی بەدی نەهێنا ، بەلکوو چەکەکەی لیم سەندەوەو وتی ''دەبێ لەناو شاردا بمێنیتەوە و بە نهێنی لە گەل عوسمان و هۆشەنگا و... خەریک کارەکەی جارانتان بن !'' . بۆ ریش چووم ، سمیلێشم لە دەس دا، سەر شۆڕ و دەس لە پێ درێژتر گەرامەوە بۆ ماڵ .
لە گەل هاوڕێیانا بە نهێنی ، سەرقالی چاپ کردن و بلاوکردنەوەی ئەعلامیەکان بووین ، زۆربەی هەوالەکان و ئەعلامیەکان ئەویان دەگەیاند ، رۆژ ڵە دوای رۆژ بەرەی شۆڕش و دیموکراسیخوازی (هەڵقۆلاوی شۆرشی گەلانی ئیران ) لە کزی دایەو، بەرەی دژە شۆرش و پاوانخۆازی ئیسڵامی لە گەشەدا. ئەگەر بۆ نموونە لە تارانا، ریکخراوە چەپ و سوسیالیستەکان بۆ بەرگری و قآمک دانان لە سەر داخوازی یەکسانیخوازی و ماڤی ژنان رێپیوانی دەیان هەزار کەسیان بەڕێوە دەبرد ، بەرەی کۆنەپەڕەستی ئیسلامێ بە رێپیوانی چەن میڵیونی ولامیان دەدایەوە، پشتیوانی بەرینی جەماوری لە شارە گەورەکانی دوور لە کوردستان، لە خۆمێنی و وتەکانی ، ئیسلامی سیاسی هیندەیتر خۆمینی هار کرد و بڕیاری هەلپێچان و ممنۆعیەتی یەکجاری تەواوی رۆژنامە بی لایەن و حیزبە غەیرە ئیسلامیەکانی دەرکرد و راێگەیاند حێزب تەنیا حێزب اللە و قانۆن تەنیا قانونی شەریعەت ، لە ماوەیەکی کورتا سەدان ڕۆشنبیر، کمۆنیست و ئازادیخوازی ئیرانیان راپێچی زیندان کرد و لە دادگاکانی چەن دەقیقەی شەریعەتی ئیسلامیدا، بێ وەکیل و مۆڵەتیکی بەرگرێ لە خۆ، لە سێدارە دا. ئەوی قەوما کە پیشتر کاک فوئاد رچاوی خستبوو و بە روونی وتبووی ، ڕۆژ لە دوای رۆژ دیکتاتوری رەشی خۆمێنی باڵی بە سەر ولاتا دەکێشا ، تەنیا چرای ئازادی، لە دەلاقەی کوردستانەوە دەدروشایەوە ، تەنیا لیرەوە بوو کە هیشتا سینما، مۆزیک ، دووکانی فروشتن و خواردنەوەی ئەلکۆل و رۆژنامەوانی ئازاد حەرام نەبوو، شورای شارەکانی کوردستان دەیان زانی بە زووی دەبێ ئەوانیش مال ئاوای لە ئازادی بەیان و یەکسانخۆازیک کە خەباتیان بۆ کردبوو بکەن ، خۆیان ناچار دەدی لە گەل حیزب و ریکخراوە مەدەنیەکانیاندا ، میوانداری لە هەزاران لێ قەوماوەی ئازادیخوا ی ئیرانی بکەن کە لە ترس دادگاکانی شۆرشی ئیسلامی پەنایان بۆ کوردستان هێنا بوو، ئەمە دیار بوو، کە دەبێ بە مەترسێکی گەورە، بۆ تاج و تەختەرەشەکەی ئیمامی ئۆمەت ، دەبوا بە هەرجۆرێک بووە ئەو دەلاقە رووناکە بە قۆڕی رەشی ئیسلام بگیریت ، دەنا پریشکەی تێنی رووناکی تەواوی ئیران دادگریت و تەخت و میزرەکەیانی پێوە دەسوتاند . هیشتا برێنی نە وتنەکەی کوردەکان بە ریفراندوومی ئەری یا نەی حکومەتی ئیسلامی ساڕێژ نەبوو بوو ، کەچی کوردستانیان کردبوو بە مۆلگەو پەنا بۆ دوژمنانی ئیسلام، بۆ کەسانێک کە لە دەس حاکم شەرعەکانی هەڵهاتبوون. خۆمێنی بە راوێژی راویژکارەکانی چارەی لەوەدا بێنی حوکمی جەهادی ئەکبەر دەرکات. " لە سەر ئۆمەتی ئیسلامی شیعەی ئیران فەرزە ، لە گەڵ هێزە ئاسمانی ، دەریایی و زەمینی هێرش بەرنە سەر کوردستان، کۆردستان لە کومونیستەکان ، بی دینەکان و دوژمنانی خودا و ئیمامی زەمان پاک کەنەوە " ئۆمەتی ئیسلامی ئیران بە بیستنی حوکمی جەهادی ئیمام خمینی لە رادیو و تەلەفژیونەکانەوە ، بە وشەی آللە اکبرەوە و لەبیک یا ئیمام روو لە کوردستان بەڕێ کەوتن، لە ماوەیەکی کورتا میلیونها ئۆمەتی مۆسلمان، بە تایبەت لە چینی هەژارو بی ئاگای شیعە بە هەرچیکەوە دەستیان ئەکەوت ، وەک شمشیر ، خەنجیر ، قەمەو چەک رژانە کۆردستان کە یا شەهید بن و یەکسەر بڕۆن بۆ بەهشتی بەڵین پێدراو لە لایەن خۆمینیەوە یا کو بە کوشتنی کوردە بێ دینەکان ،ڕێگای هاتنەوی ئیمامی ئاخر زەمان ( مهدی کە دیار نەبوو خۆی لە کوێ شاردبووەوە ) خۆش کەن ، بەلکوو بە دەس نەهامتیەکانی ژیانی تاڵەوە رزگار بن .
دایکم ترس دایگرت دەیویست من و باوکم، تا ئەهۆن بوونەوەی وەزعەکە شار بەدەر کات و لە دێهاتەکانی دەورو پشتا بمانشاریتەوە ، باوکم گالتەی پێ دەکرد و دەی وت " کارێکی خراپمان نەکردوە تاکۆ بترسین ، ئاخر پیم ناڵیت پاسداری ئەسفەهانی لە کوێ ئەزانی کێ کۆمۆنیستەو و کێ نیە '' گاڵتەو و خۆ بە ئازا زانێنەکەی باوکم سەمەری نەبوو ، چونکا دایکم دوکانی پێ قەپات کردو وتی دەبێ ماوەیەک خۆت زۆر نەخینە بەرچاو.
رۆژێک هەوالێ قۆلبەست کڕدنی جەماعەتێکی زۆر بە ناو شاردا بلاو بووبووەوە و دەیان وت ''گیراوەکانیان راپێچیێ زیندان، لە پادەگان کراون . لەو هەواڵە ناخۆشە ترسام ، دەبی کێان گرتبیت ؟بە تایبەت لەم رۆژانەدا پەیتا، پەیتا سڕنای مێدیای دەؤڵەتی لە زمانێی آیتاللە های جۆراوجۆرەوە بلاویان دەکردەوە ، گوایا لە فەلانە شارو فیسارە شاردا چەنها کوردی بێ دین و تروریستیان کوشتوە. ئۆقرەم لا بڕابوو، نەمدتۆانی هەتا شەو راوێستم و لە گەڵ هەوالانما ( عوسمان و هۆشەنگ) راوێژ کەم . بەرەو بهداری ئەو شوینەی کە هیشتا هەردووکیان کاریان ئەکرد بەڕێ کەوتم. سێمای ناو شار گۆڕدرابوو، خەڵکی بە ترسەوە ، سەریان داخستبوو و بە پەلە هاتووچویان ئەکرد، کەس لە گەڵ کەسا قسەی نەدەکرد و وەک جاران دووکاندارە کان تێتاڵیان بە کەس نەدەکردو پەلارو مەتەلەکیان فڕێ نەدەدا ، رۆخساریان خەفەتی لی دەبارێ، جاشو و لایەنگرانی مەکتەبی قۆرئان بە بزەو خۆشیەوە دەست و مشتاقیان لە گەل یەکتر دەکرد و دەمیان بە بنگوی یەکتروە دەنا و قاقا پێ دەکەنێن . ئەم قالاوەرەشە ، چڵکاوخۆرانە بی گومان هەوالێ سەرکوتەنەکانی سپای وەحشی ئیسلامیان بۆ یەکتر دەگیرایەوە وا ئاوا لە خۆشیان گەشکەیان ئەکرد ، بە خۆمم دەوت و سەرم داخستبوو و بە پەلە درۆیشتم ، گەرەکم نەبوو چاوم بە ناو چاوانی نیگریسیان کەویت . لەپڕ یەکێک لە پشتەوە دای بە سەرشانم دا وتی'' ئەوە بۆ کوێ ئەچیت ؟'' وەر چەرخام، ئەمین بوو دەمۆچاوی لە ترسۆ و تۆرێدا سوور هەلگڕابوو و بە پەلە دیسان وتی " هەتیم لە گیان خۆت یاسی؟ بۆ ئاوا مل ئەنیت و بە بازارا ئەگەریت ؟ پاسدارەکان ئەگوڕین بە شۆین کەسا ، مەکتەب قورئانیەکانیان خستوەتە شوین خۆیان بۆ ناساندن... !" قسەکەم پێ بڕی و پرسیارم کرد" ئەمین ! ناو ئەو کەسانە ئەزانی کە گیراون ؟" لە ولامدا بە پەژارەوە وتی ''نە ناو گشتێان نازانم ، ئەڵین کا حسین سۆلتانی و براکەی ئەمین و جەلال نسیمی هان لە ناو گیراوەکانا '' کوتۆپڕ بە پسەپس قسەکردنەکەی گۆری و ئەم جار بە دەنگی بەرزو پارانەوەوە وتی " کاکە بە خۆا پارەکەم ئیسە پیۆیستە...'' مات ، پیایا ئەبلق بوو بووم کە بۆ قسەکەی گۆری؟ بە سەر ئیشارەی کڕد، بڕۆینە ناو ئەو دووکانە ، کە چۆینە ژورەوە, بە ئەسپای وتی'' چاوت ڵیانەوە نەبوو؟ " زانیم مەبەستی دوو پاسداری فارس و کەسیکێ لیباس کوردی پۆش بوو؛ کە بەلامانا تێپەڕی بوون ؛ وتم '' نە ! دێر زانیم .." لە پەنجەرەی دووکانەکەوە تەماشای دوور کەوتنەوەی پاسدارو زەلامەکەی ئەکرد و لە تووڕیدا ئاوری تیبەربوو بوو و هیندەی کە سوور هەڵگڕابوو و دەی وت سەیری کە ، سەگبابەی جاش ، بە جامانە دەمۆچاوخۆی داپیچاوە ، خویڕی ئەگەر ئەمزانی کەیت! کارێکم پێت ئەکرد ، بە حەیاتوو، نەتوانی نانێ جاشیەتی بخۆی !
''کۆرە ئەمین واز بێنە ، چۆنن بزانی کێە، سەروچاوی واداپۆشیوە ..." ' ''ئەگەر دەنگیم بە بیستایەت ، بە دەنگۆ و قسەکردنیا، ئەم دۆزیوە..." '' بۆ ناچی لەگەلیا قسە کەی؟ " " هەتێم بە خوا تۆیش سەیری! لە گەل ئەو پاسدارانا !؟ بەشکم بەم دەی بەگیر '' دەستی راسی دابوە بەر چناکەیەوە و بە چاوی نێوە نۆقاوەوە تی فکری بوو ، لەپڕ و بە پەلە وتی بێ بە دوواما ، ئەزانم ئیسە چێ بکەین، بە نا بەدڵی وەدووی کەوتم ، ئەو لە حالیکدا نەیدەویست پاسدارەکان و جاشەکە لە بەر چاوی ون بن ، دووراو دوور دەکەوتە شۆینیان و منیش بە دوویا، لە وەلامی گازندەی مندا کە دەم وت ، بۆچی کەوتوویتەسە شۆینیان دەی وت ، '' ئەم جاشەی مەکتب قورئان هەر وەختی بێت ، ئەچێتەوە بۆ مالەوە ، وەختی چووە مالەوە و ئادرەس مالەکەیمان زانی ، ئەزانین کێە ! وا نیە !؟ '' لە خۆشیا هەلێ ئەخستوو و ئەم جار بزەو خۆشی رۆخساری داگرت ، دەتووت دونیایان پێ داوە ، بیرەکەیم پێ ئاقلانە بوو ، بۆیە وتم " وایە ئەمین ئەگەر هەر ئاوا دوای کەوین ئەزانین روو لە کوێ ئەکات و ڵە کوی ئەژیت، بەلام رەنگە تا شەو نەگڕیتەوە بۆ مالەوە و لە گەل پاسدارەکانا هەر وا بگەڕیت ، "
'' نە باوەر ناکەم ، ئەم پاسدارانە جاشەکان ئەونە بە بێ قیمەت ئەزانن نایان بەنە ناو پادەگان و مۆلگەکەی خۆیان، لە شۆینیکا لە یەک دائەبرین ، من ئەمەویت بە هەر جۆریک بووە ئەم خائنێ چەلکاوخۆرە بە سزای خۆی بەگەیەنم ، تاقەت ناهێنم تاکۆ نەزانم کێە ! ''هەست و ئارزووی تۆڵە کردنەوەی ئەمین لە خائنان بە جۆلانەوەی یەکگرتووی شارەکەمان منیشی داگرت و کەوتمەوە بیر ئەو رۆژانەی کە شورای شاریان مەجبور کرد دەس لە کار کیشیت و جاش و پاسدار بە سەر خیابانەکانا سەروخوارو سەرەوژوریان ئەکرد و مەکتب قورئانیەکان بۆ ئاخ ومەراق خستنە دڵی ئێمەو تەواوی ئەوانەی بە جۆریک لە جۆرەکان هیوایان بە خەباتەکە بوو، کردبوو بە گاڵتە جارێ جاش، دەرەبەگ و کۆنەساواکی . ئەهانەتیان بە پێشمەرگەو پێشمەرگایەتی ئەکرد ، لە جیاتی ناوی بەرزی پێشمەرگە ئەیان وت '' نانەرەقە خۆرەکان '' ئیستایش بووبوون بە چاوساق، بۆ سەربازانی ئیمام زەمانی خۆمینی ، باوکم راستی ئەکرد ، ئەگەر جاش و خائنی ناوخۆی نەبیت ئەم غەریبانە کەی ئەتوانن ئاوا بە مڵهوری بەسەرمانا حکومەت کەن. .... .
وتم بە ئەمین '' چۆنە ناو ئەو کۆلانە ، بڕۆین تا لە چاو گوم نەبوون '' بەهەلاتن چۆینە سووچ کۆلانەکەوە و چاومان لێان بوو، خۆیان کرد بە ماڵێکا . ئەمین وتی '' ئەم ماڵە ئەناسم، مآڵ یەکێک لە لاینگران ئەحمەد مفتی زادەس ، ئەشی ئەونە لێرا ڕاوستین تا دێنە دەرەوە، ئەگەر پاسدارەکان بە تەنیا هاتنەدەرەوە ، جاشەکەیان ڵە گەڵ نەبوو، دیارە ماڵی خۆیەتی و ئەی ناسم ، ئەگەریش بە یەکەوە هاتنەدەرەوە ....
'' قسەکەم لە دەمی گرتەوە وتم " ئەری ئەشێ بوەستێن تا بوومان دەرکەویت '' ئەمین کە ئەمجار دڵنیا بوو ، یارمەتی ئەدەم و کارەکەیم پێ باشە وتی '' بڕوانە حسەین ! ئەزانم تۆ هاتووچووت لە گەڵ پێشمەرگەکانی دەرەوی شارا هەیە و کۆمەڵەیت ! ڕێکخراوە نهێنیەکان کۆمەلە لە ناو شارا ئەناسی ، مەیەژە نازانی ، ئاگام لە هەموو شتێک هەیە ! من کۆمەلەو تو چریک فەدای مەکە ! بێ با بیگرین و بی بێنە دەرەوی شارو و رادەس پێشمەرگەکانی کەین ، ئەزانم تا ئیسە کۆمەلەیەکان چەنها کەسیان گەرتوەو بردوویانە بۆ پێشمەرگەکان ، با ئیمەیش ئەو کارە کەین ....
'' باشە ! باشە ئەمین ئەری بۆ ئەو کارە، کەس ئەناسم ، بەلام ئەشی تۆ دەمت قۆرس بێت ! '' ئەمین لە خۆشیا باوەشی پیاما کرد و منیش بۆ دەڵخۆشی زیاتری ئەو وتم '' باشە ئەمین گیان ! ئەگەر دەڵنیا بووین ئەمە خۆیەتی ! ئەچم بە شوێن حەسەن ... " '' ئەو حەسەن .... ە کە ماشینی سواری هەیە ! بە خوا شکم ئەبرد، ئەویش کۆمەلە بیت ... ''دوای چەند دەقەیەک کە زۆر کۆرت بوو ، پاسدارەکان هاتنە دەرەوە و جاشەکە نەهات، ئەمین بزەیەکی کرد و وتی '' نەم وت ، سەگبابانە هاوردیانۆ بۆ مالەوە و خۆیان رویشتن ...'' '' وایە ئەمین ! ئیسە با بڕۆین بۆ لای حەسەن ... بزانین ئەتوانین چێ پێ کەین ! ''
هیندی دوای ئەوەی حەسەن... مان بێنی و پلانەکەمان بۆ باس کرد و وتمان ماڵی لە کویە ، وتی " ئەی ناسم ، سەگبابە ، ناوی عەلیە ، دوورۆژ پیش، نامەیەکیان خستبووە ماڵی و نۆسیبویان دەس لە چاشیەتی بکێیشیت دەنا سزا دەدریت ، وادیارە هەڕشەو و نەسیحەتەکەی پیشمەرگەکانی پشت گوێ خستوەو لە سەر جاشیەتی و یارمەتی دوژمنان بەردەوامە، ئێوە راوەستن با من خۆم ئامادە کەم ..."
حەسەن ... زۆر ئارام و لە سەر خۆ ، سەرقال بوو بە خرکردنەوەی پیداویستیەکانی ؛ چراقۆە، خنجیری بەر پشتوێن و تەناف و چەن دەڵقە پلاستێکی ئەخستە ناو تۆرەکەیەک و ...من و ئەمین سەیرمان دەکرد و ئەویش بە تاقەتیکی لە رادەبەدەر خەریکی ئیشی خۆی بوو و هیچی نە دەوت ، چاوم بە ناو چاو ئەمینەوە بوو و لە بیر ئەوا بووم ، ئاکام ئەم کارەمان چێ دەبێ ، ئایا باشە ئەوکارە دەکەی ؟ یاکو نا، قەرار وا بوو من بڕۆم بۆ لای عوسمان و هۆشەنگ کە چێ ئیستا لیرەم ... .. ئەمین زنجیرەی بێرو خەیالەکانمی قەرتاند وتی '' ئەزانم بێر لە چی ئەکیتەوە و، تۆیش هەر وەک من لە سەر ئەوە بێر ئەکیتەوە کە ئەم کاک حەسەنە چەندە لە سەرخۆیە و بی ئەوەی نەختیک شڵەژاوی و هەیەجان بە دەموچاویەوە دیار بیت کارەکانی ئەکات ، باوەر کە منیش حەزم ئەکرد ئاوا بم " سەرم بۆ لەقاندو وتم '' وایە ئەمین ! منیش حەزم ئەکرد وا بم ، کا حەسەن زۆر ئارام و لە سەرخۆیە ، هەموو کاریک ئەکات بی هەراوهۆریاو، کەس پێ بزانیت ، ئەو تەجروبە و زانێنی لە من و تۆ باشترە ، باشتر وایە هەرچێ ئەو وەتی وا کەین ."حەسەن پیداویستیەکانی تەیار کردبوو و پەردەی پەنجەرەی دیوەکەی دالاوە و تەماشای دەرەوی کردو پاشان چاوی لە سەعاتەکەی سەر دەستی کرد و وتی " بڕۆین ! ئیستە کاتیەتی با هەتا جوان تاریک نەبووە نەترسیت و دەرکەمان بۆ بکەنەوە ! هەوای دەرەوە تاریک و روون بوو ، هەوریکی رەش خەریک بۆ هیواش هیواش ئاسمانی سەرشاری دائەپۆشی ، وادیار بۆ ئاسمانیش هاویارمان بوو ، یارمەتیمانی ئەدا .
کۆتایی بەشی ١١