ژیان نامەی کاک فوئاد
کاک فوئاد ڕۆژی ٧ خاکەلێوەی ساڵی ١٣٢٧ هەتاوی لە ئاوای ئەڵمانەی مەریوان لە باوش خێزانکی مامناوەندی هاتە ژیان، باوکی " حەمە رەشید مستەفا سوڵتانی" و دایکی " بەهیە کۆنەپۆشی" یە. سەرجەم سێ خوشک و ١٢ برا بوون٠
کاک فوئاد تا کلاس چوار سەرتای لە مدرسەی " قانی ئەڵمانە " دەرسی خوێند و بۆ ئیدامەی دەرس خوێندن لەگەل چەند کەس لە براکانیتری چوونە سنە. لە مدرسەی سەرتای " چوارم ئابان" دەستی بە درس خوێندن کرد. زۆری نەخایاند وریا و ئازا بوونی سەرنج هەموو ماموستایان و هاوکلاسەکانی بۆ لای خۆی ڕاکێشا. لە دەبیرستانی رازی کلاسی نۆی تەواو کرد و ڕەشتەی ماتیماتیکی لە دەبیرستانی " هیدایەت" هەڵبژاد. زرنگی و هوشیاری کاک فوئاد لە سنەدا ناوبانگی پیدا کرد بوو. ساڵی ١٣٤٥ دەبیرستانی تەواو کرد و دیپڵۆمی گرد لە دانشگاە درنەچوو، ساڵێک لە مەریوان مایەوە و چەند مانگێک لە ئیداری " دووخانیاتی" مەریوان کاری کرد. ساڵی ١٣٤٦ بەشداری کونکوری کرد و لە دوازدە رەشتە لە دانشگاکانی ئێران قەبووڵ بوو. خۆی زۆری پێخۆش بوو لە دانشگای " نەوتی ئابادان" درێژە بە خوێندن بدات. لە تاقیکردنەوە کتبیەکان دا دەرجەی زۆر باشی هێنا لە تاقیکردنەوی شەفاهی دا بەرپرسانی دانشگاکە لێ ئەپرسن " ئەگەر ببیت بە سەروکوزیرانی ئێران چی ئەکیت" کاک فوئاد ئەڵێت ئەولین کارم رەفا و ئاسایش ئەبێت بۆ کوردستان و بلوچستان و گەڕکە فەقیرەکانی تاران وهتد هەر بەو جوابی ردیان کردەوە و ئیتر بڕیاری دا لە دانشگای " سەنعتی ئاریا مهر بەشی موهندسی بەرق" درێژە بە خوێندن بدات٠.
پێش دانشگا بیڕۆکەی خەبات و تێکۆشان لە مێشکی دا چڕۆی بستبوو بەڵام بە چوونە دانشگا و ئاشنای زیاتری بە مسایلی چینایەتی و میللی و تێکڵی لەگەڵ هاوڕێانی فکرەکە جیدیتر ئەبێت و تەنانەت شک لەوە ئەکات لە کویوە دەس پێ بکات. هەر بۆیە لە ڕێکەوتی ١٧ـ ٢ ـ ١٣٤٧ لە پشت عەکسێکی خۆی نووسیویەتی " لە هەڵسوور و داسووڕی ژیاندا، بە قەڵماسکی بەش و لێ کەوتن، لە پاش ئەوەی پلەیەک لە ژیان دوا کەوتم و لە پاش ئەوەی لەو دواکەوتنەدا گەلێ چتی نەناسراوم بەباشی بۆ روون بووەوە، کەوتمە زانکۆی ئاریامهر تاکوو لەوێدا لە بەشی کارەبادا خەریکی فێر بوون بم. بەڵام ئیتر نازانم لە پاش ئەمەشدا ژینم چۆن ئەبێ و چۆنم بە سەر دێت. ئاخۆ لەوێ یا لێرە دەس بە ئیش بم و پەلامار بۆ سەر بەرهەڵەستەکانی مرۆڤایەتی بەرم. خۆشم نازانم".
دەورانی دانشجوی کاک فوئاد و هاورێانی لە تاران لێواولێوە کە هەڵسووران و تێکۆشان لە قۆناخە جۆراوجۆرکانی خەبات و شۆڕش چ لە ئاستی تئوریک و ئیدیوڵۆژی چ لە ئاستی ڕێکخراوە و خۆ ساخ کردنەوە بۆ شێوازی نوێ خەبات و هەروەها جێاواز نیشان دانی بیر و بۆچوونی خۆیان لەگەل ئەوانەی کە ئەمان پێان نادروس بوو. دەرئەنجامی ئەم تێکۆشانە بوو بە رێکخراوەێک کە لە ئابان مانگی ساڵی ١٣٤٨ پێک هات و دوای ناوی بوو بە کۆمەڵە. کاک فوئاد دەور و نەقشی سەرکی بووە، لە پێک هاتنی ئەو ڕێکخراوە دا، لە ساخ کردنەوەی ئەم رێکخراوە لە سەر بیر و بڕوای مارکسیستی و لە گردنە پێش رێبازی سیاسی ـ تودەای یانی بڕوایان بەوە بووە کە شۆڕش و خەبات کاری خەڵکە و ئەرکی سەر شانی ئەوان تێکۆشانە بۆ زانیاری و ئاگاهی دان بە بێ بەشان و زەحمتکێشانی کۆمەڵگا و لەو رێگاوە بە ئەمانجەکانیان بگەن. هەر بەم بیر و بۆچوونەوە دوای دروس بوونی ڕێکخراوەکە دەس بکار ئەبن و ئەچن ناو کرێکاران و زەحمەتکێشان بۆ بە کردوە درهێنانێ بیر و بڕواکانیان٠
دوای تەواو کردنی دانشگاە کاک فوئاد وەک ئەفسر وەزیفە لە مەریوان و لە ئیداری بەرق دەستی بە کار کرد. لەوی و لە ئەنجام دانی ئەرک و کارەکەنیدا زۆر زیاتر لە گەڵ دەرد و رەنجی خەڵکی هەژار و بێ بەش ئاشنا بوو و بۆ یارمەتیدانی ئەوان شەو و ڕۆژ لە تێکۆشاندا بوو و بۆ خۆی بەرقی گەڕەکە هەژارەکانی دامەزراند. ئەوم شێوە لە کار و کردەوی کاک فوئاد بوو بە باعیس ڕەق و تووڕەای فرمانداری مەریوان و کەێشەیان لێ پیدا بوو و لە ئاگام دا کاک فوئادیان بە شاری بروجرد گۆاستەوە و باقی دەورانی سەربازی لەوی تێپەر کرد.٠ دوای تەواو کردنی سەربازی بەڕیاری دا وەک ماموستا لە هونەرستانی سەنعەتی سنە کار بکات. کمتر لە مانگێک لە دەس بە کار بوونی نەگوزرابوو کە ساواک لە سەر کلاسی دەرس دا دەستگیری کرد٠
ساڵی ١٣٥٣ لە ڕێگای دەسگیر بوونی کەسانیتر و قسە کردن لە سەر ئەمان تعدادێکیان دەسگیر کرد.کاک فوئاد ڕۆژی ٢٨ مهر مانگی ساڵی ١٣٥٣ لە شاری سنە گیرا و خێرا بردیانە تاران بۆ زیندانی " کومیتەی هاوبەش" ماویەکی زۆر ئازار و ئەشکنجەی کێشا و چوار ساڵ زیندان حوکمی درا. کاک فوئاد و هاورێکانی بە حماسەی خۆڕاگری و ئازار و ئەشکنجەی خۆیان نە هێشتیان ساواک بزانێت ئەمانە رێکخراوەن و نە باسی هاوڕێانیتریان کرد و نە کەسێتر دوای ئەمان گیر. دوای چەند مانگ کاک فوئاد گواستراوە بۆ زیندانی " قەسر " و سێ ساڵ لەوی بوو بەڵام ساڵی ئاخر بە درخواستی خۆی هاتەوە زیندانی شاربانیسنە. لەوی وەزع و ئیمکاناتی زیندانیەکان زۆر خراپ بوو. تیر مانگی ساڵی ١٣٥٧ بە رەهبری و کارزانی کاک فوئاد هەموو زیندانیەکان مانیان لە خواردن گرد و دوای ماوەێەک بە رێنوێنی کاک فوئاد زیندانیە عادیەکان مانگردنەکەیان شکاند بەڵام بەشی زیندانیە سیاسیەکان ٢٤ ڕۆژ مانیان لە خواردن گرد و تا وەدی هاتنی هەموو خواستەکانیان دەس بردار نەبوون. لە ئاکامی ئەم خەباتی ناو زیندان بۆ ئەوڵێن جار لە شاری سنە بنەماڵە و کەس و کاری زیندانیەکان لەگەل زۆرێک لە شۆڕشگێران و خەڵکی سنە و مەریوان ئەعترازێکی جماوریان بۆ دیفاع و پشتیبانی لە زندانیەکان رێک خست٠.
کاک فوئاد ڕۆژی ٦ مهر مانگی ساڵی ١٣٥٧ لە زیندان ئازاد بوو. ئەو کاتە شۆڕش و خەباتی جەماوری لە ئێران دژ بە رژیمی پاشایتی دەستی پێکردبوو و هەلومەرج گۆردرا بوو خەرێک بوو سەرتاکانی بە کوردستان بگات. پێشوازێکی زۆر گەرم وگۆر لە لاێن خەڵکەوە لە کاک فوئاد کرا. کاک فوئاد ماوێکی ئیجگار کەم لە ماڵەوە مایەوە و هیچ وەخت پێش نەهات تەنیا بۆ دە دقیقە پێکەوە بین تاسەمان لە یەکتر نشکا تا کاتی مەرگی چاوەڕووانی ئەو کات و ساتە بووین کە بۆ ماویەکی هەرچەند کورت پیکەوە بین. هەتا ئەهات خەباتی جەماوری پەری ئەسند و کاک فوئادی ماندوو دەرنچوو لە زیندان و ئەشکنجەی رژیمی پاشاێتی ئەمجارەیان بە شێوازێکیتر لە تێکۆشان و هەڵسووڕاندا بوو. کاک فوئاد یازدە مانگ دوای ئازاد بوونی لە زیندان ژیا بەڵام کێهە زمان و کێهە قەڵم ئەتوانی دەور و نەقش و هەڵسووڕانی کاک فوئاد لەو ماوە کەمەدا تۆمار بکات؟
کاک فوئاد لە کونگرەی یەک کۆمەلە ئەڵێ" تصمیم داشتم بە کسانی کە از دهات آمدە بودند سر بزنم و باز دید کنم،از طرفی جریان تظاهرات شهر مرا بسوی خود جذب می کرد همچنین مسئلە سر در آوردن از جریان تعیین تکلیف تشکیلات برایم مطرح بود. در گیر بین دو مسئلە بودم بە شهر بروم یا بە دهات و چون مسئلە تشکیلات و تظاهرات برایم مطرح بود تصمیم گرفتم کە بە شهر بیایم و از وضع تشکیلات سر در بیاورم اساس مسئلە برایم این بود کە مادام جمعی برخورد نشود، برخورد فردی نتیجە کافی ندارد" ئەم جملەی خۆیە نیشان ئەدات لە ڕۆژی ئەولەوە وەزعی تەشکیلات فیکر و زهنی داگردووە و لە بیر ئەوە دا بووە کە هەرچی زووتر سەروسامان بە کارەکان بدرێت و دەس بکار ببن.
لەوە بە دوا کاک فوئاد شەو و ڕۆژی بۆ نەبوو و بێ وەچان لە هەموو قۆناخە جۆراوجۆرەکانی خەبات و شۆڕش لە تێکۆشان دا بوو. لە هەر کوێ هەڵومەرج لە بار بوایت حەتمەن کاک فوئادی لێ بوو و جێ پەنجەی بەو خەبات و تێکۆشانانەوە دیارە کە بە کورتی ئاماژەی پێ ئەدم.
ـ بەشداری چالاکانە کە تەزاهراتەکان و تەحسنەکانی مەریوان و پێک هێنانی رێکخراوە ئازاد و دموکراتیکەکان وەک جامعەی معلیمان، یەکیەتی کرێکارانی بێکار، یەکیەتی ژنان، یەکیەتی جووتیاران، کانوونی محسلێن،
ـ پلان و برنامە بۆ پێشوازی لە زیندانە سیاسیەکان کە بە بۆنەی خەباتی جەماوری لە زیندان ئەهاتنە دەروە.
ـ پلان و برنامە بۆ گرتنی کونگرەی یەکی کۆمەلە
ـ برنامە بۆ گردنی شاربانی مەریوان و وەک نمونەی دەسڵاتی خەڵکی دەستگیر کردنی هەموو رئیس ئیدارەکان.
ـ بەشداری لە کۆبوونەوەی شاری مەهاباد بۆ تەهیە و تەنزیمی قەتعنامەی ٨ مادەی.
ـ بەشداری گەرم و گۆری لە ڕووداوەکانی نەوڕۆزی خوێنینی سنە.
ـ بەشداری لە پێک هاتنی ئەوڵین هێزی چەکدار لە مەریوان بۆ دیفاع لە جووتیاران
ـ بەشداری لە تەحسنی قۆریقەڵا
ـ سێ چوار جار سەفەر بۆ خەڕەی ناوزەنگ بۆ دیدار و گفتوگۆ لە گەل یەکیەتی نیشتمانی کوردستان و جەلبی هاوکاری ئەوان بۆ دیفاع و پشتیبانی لە شۆڕشی گەلی کورد .
ـ ڕەهبری و هداێتی کۆچی تاریخی خەڵکی مەریوان.
ـ بەشداری لە وەتووێژ لەگەل نوێنەڕانی جەمهوری ئیسلامی.
ـ گەڵاڵە دارژانی ئەتڵاعیە بە ناو بانگەکەی کۆمەڵە بە ناوی " خەڵکی کورد لە بواری تاقیکردنەوەدا"
دوای هێرشی جەمهوری ئیسلامی بۆ سەر کوردستان کاک فوئاد برنامە و پلانی بوو کە ئەو تەعرز و هێرشەی رژیم بە تەعرز جواب بداتەوە بۆ نەزم و ڕەوش کارەکان لە بانەوە هاتەوە ناوچەی مەریوان و لە گەڕانەوە لە مەریوانەوە بۆ بانە ڕۆژی ٩ی شەهریور مانگی ساڵی ١٣٥٨ بە پیلانێکی گۆمان لێکراوی جنایتکارانی رژیم لە سەرشیو لە بین بەسام و کاکنعمەت گیانیبەخت کرد٠.